Intermittent and Periodic Fasting, Aging and Disease (2024) [Διαλείπουσα και περιοδική νηστεία, γήρανση και ασθένειες]

editors

Krista Varady

Emily N. C. Manoogian

Valter D. Longo

Πρόλογος

Διάφορες μορφές νηστείας, που υπήρξαν μέρος των κοινών και σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτούμενων πρακτικών από πολλούς σε θρησκευτικές ομάδες εδώ και χιλιάδες χρόνια, έχουν γίνει πρόσφατα μερικές από τις πιο υιοθετημένες παρεμβάσεις για την προαγωγή της υγείας. Ωστόσο, η νηστεία, όπως και το φαγητό, μπορεί να έχει θετικές, αρνητικές και ουδέτερες επιπτώσεις στην υγεία και τη μακροζωία ανάλογα με το μήκος, τον τύπο και τη συχνότητα τους, αλλά και με ένα ευρύ φάσμα χαρακτηριστικών του ατόμου που νηστεύει. Για παράδειγμα, 12-13 ώρες καθημερινής νηστείας συνδέονται με οφέλη για την υγεία και τον ύπνο, αλλά όταν η περίοδος νηστείας ξεπερνά τις 14-16 ώρες σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο νοσηλείας με Χολολιθίαση (Sichieri et al. 1991) και ακόμη υψηλότερη καρδιαγγειακή και συνολική θνησιμότητα εάν η παρατεταμένη νηστεία συνεπάγεται παράλειψη πρωινού (Rong et al. 2019).

Έτσι, για να επιτραπεί η νηστεία να γίνει μέρος της εργαλειοθήκης των επαγγελματιών υγείας για την πρόληψη και τη θεραπεία ασθενειών, θα είναι σημαντικό να τυποποιηθεί και να δοκιμαστεί σε τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές η μέθοδος νηστείας που χρησιμοποιήθηκε, ενώ θα εξηγηθεί η ακριβής μέθοδος με την οποία πραγματοποιήθηκε. Ενώ μόνο ορισμένες παρεμβάσεις που βασίζονται στη νηστεία μπορεί να ζητούν έγκριση από τον FDA, ένα πρότυπο παρόμοιο με αυτό που οδηγεί στην έγκριση φαρμάκων θα πρέπει να χρησιμοποιείται για να καθοριστεί εάν ένας συγκεκριμένος τύπος νηστείας μπορεί στην πραγματικότητα να αποτρέψει ή να θεραπεύσει μια ασθένεια ή εάν μπορεί να επηρεάσει τη βιολογική ηλικία.

Αυτό το βιβλίο θα επικεντρωθεί πρώτα στην έρευνα περιορισμού θερμίδων και πρωτεϊνών, η οποία έχει δημιουργήσει έναν τεράστιο αριθμό πολύτιμων δημοσιεύσεων τα τελευταία 100 χρόνια, οι περισσότερες υποδεικνύοντας τις αντιγηραντικές τους ιδιότητες, αλλά πολλές επίσης επισημαίνουν τις παρενέργειες ή την αποτελεσματικότητα τους μόνο σε ορισμένα γενετικά υπόβαθρα ή σε συγκεκριμένες ηλικιακές κατηγορίες. Ακολουθώντας τα κεφάλαια σχετικά με αυτούς τους καθημερινούς περιορισμούς, θα επικεντρωθεί στη χρονικά περιορισμένη διατροφή (time-restricted eating, TRE) και επομένως στη διάρκεια των ημερήσιων περιόδων κατά τις οποίες καταναλώνεται ή όχι το φαγητό. Αυτά τα κεφάλαια της TRE θα εξετάσουν τα οφέλη της σε δείκτες για τη γήρανση και τις ασθένειες, αλλά και στην ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου, καθώς και στην προέλευση της στην κιρκαδική βιολογία. Πολλά κεφάλαια θα επικεντρωθούν επίσης στην εναλλακτική μέρα νηστείας (alternate day fasting, ADF) και επομένως στην εναλλαγή των ημερών κανονικής ή υψηλής κατανάλωσης θερμίδων με ημέρες χωρίς ή χαμηλή πρόσληψη θερμίδων και την επίδραση της στη γήρανση και στους δείκτες ασθενειών, με ένα κεφάλαιο να δίνει έμφαση στις απαντήσεις νηστείας στον εγκέφαλο. Από αυτές τις μορφές διαλείπουσας νηστείας (intermittent fasting, IF), τα επόμενα κεφάλαια θα μεταφερθούν στην περιοδική νηστεία (periodic fasting, PF) ή στις μελέτες για μεγαλύτερες περιόδους νηστείας που συνήθως διαρκούν 3 ημέρες ή περισσότερο, αλλά εφαρμόζονται μία φορά το μήνα ή λιγότερο, στις περισσότερες περιπτώσεις. Αυτά τα κεφάλαια θα καλύπτουν μόνο το νερό ή κάποια παρόμοια νηστεία με πολύ χαμηλή κατανάλωση θερμίδων ή τη χρήση διατροφής μιμούμενης νηστείας (fasting mimicking diets, FMDs) που έχουν αναπτυχθεί για να επιτρέπουν πολύ υψηλότερη κατανάλωση θερμίδων, ενώ επιτυγχάνεται η απόκριση νηστείας. Πρώτα η εστίαση θα είναι στην περιοδική νηστεία και στις FMDs που διαρκούν 3-7 ημέρες και σε πολλές περιπτώσεις εφαρμόζεται μία φορά το μήνα και στη συνέχεια σε περιόδους μόνο με νερό ή παρόμοια νηστεία που διαρκεί έως και αρκετές εβδομάδες ή περισσότερο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται μόνο μία φορά το χρόνο ή λιγότερο συχνά.

Γενικά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι διάφορες μέθοδοι νηστείας μπορούν να έχουν αξιοσημείωτες επιπτώσεις στη γήρανση, σε παράγοντες κινδύνου ασθενειών, αλλά μπορούν επίσης να αναστρέψουν ή τουλάχιστον να βελτιώσουν μια σειρά από ασθένειες. Ωστόσο, στο εγγύς μέλλον θα απαιτηθούν πολλές πρόσθετες τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές, ώστε να επιτραπεί στους επαγγελματίες υγείας να υιοθετήσουν μόνο τις μεθόδους νηστείας που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές κατά της γήρανσης ή/και στην πρόληψη ή θεραπεία ασθενειών. Θα είναι σημαντικό να αξιολογηθεί η συνολική επίδρασή τους όχι μόνο στη νόσο που αντιμετωπίζεται αλλά και στις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, έτσι ώστε η διάρκεια ζωής και η διάρκεια της υγείας να βελτιστοποιηθούν και οι δύο. Για παράδειγμα, η επίτευξη απώλειας βάρους ή αναστροφής του διαβήτη με μεθόδους νηστείας μπορεί όχι μόνο να είναι ευεργετική, αλλά μπορεί επίσης να είναι επιζήμια εάν ο ασθενής ανακτήσει το βάρος ή εάν επανέλθει η αντίσταση στην ινσουλίνη και ο διαβήτης.

Η συνεκτίμηση πολλών πυλώνων, συμπεριλαμβανομένων κλινικών, βασικών και επιδημιολογικών μελετών, αλλά ιδιαίτερα εκείνων που εξετάζουν το εύρος της υγείας, θα είναι κεντρικής σημασίας ώστε αυτές οι διατροφικές παρεμβάσεις να θεωρηθούν ότι συμπληρώνουν ή αντικαθιστούν τις φαρμακολογικές παρεμβάσεις.

Valter Longo

Los Angeles, CA, USA

Αναφορές

* Sichieri R, Everhart JE, Roth H (1991) A prospective study of hospitalization with gallstone disease among women: role of dietary factors, fasting period, and dieting. Am J Public Health 81(7):880–884. https://doi.org/10.2105/ajph.81.7.880

* Rong S, Snetselaar LG, Xu G, et al (2019) Association of skipping breakfast with cardiovascular and all-cause mortality. J Am Coll Cardiol 73(16):2025–2032. https://doi.org/10.1016/j.jacc.2019.01.065

Περιεχόμενα

Μέρος Ι. Περιορισμός θερμίδων

• 1. Θερμιδικός περιορισμός και βιοδείκτες γήρανσης, Susan B. Racette και Sai Krupa Das

Μέρος II. Περιορισμός πρωτεΐνης

• 2. Περιορισμός των πρωτεϊνών στη γήρανση και την ασθένεια, Sebastian Brandhorst

Μέρος III. Διαλείπουσα νηστεία: Χρονικά περιορισμένη διατροφή

• 3. Χρονικά περιορισμένη διατροφή: Μια κιρκαδική παρέμβαση για την πρόληψη και τη διαχείριση των μεταβολικών ασθενειών σε ζωικά μοντέλα και ανθρώπους, Shaunak Deota και Emily N. C. Manoogian
• 4. Χρονικά περιορισμένη διατροφή: Επιδράσεις στο σωματικό βάρος και στην καρδιομεταβολική υγεία, Courtney M. Peterson
• 5. Χρονικά περιορισμένη διατροφή: Ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στη νεολαία, Jomanah Bakhsh, Elizabeth Hegedus, Sarah-Jeanne Salvy και Alaina P. Vidmar

Μέρος IV. Διαλείπουσα νηστεία: Εναλλακτική νηστεία ημέρας και 5:2

• 6. Εναλλακτική νηστεία ημέρας και η δίαιτα 5:2: Επιδράσεις στο σωματικό βάρος και παράγοντες κινδύνου μεταβολικών ασθενειών, Kelsey Gabel και Krista A. Varady
• 7. Κυτταρικές προσαρμογές στη διαλείπουσα νηστεία με έμφαση στον εγκέφαλο, Mark P. Mattson

Μέρος V. Περιοδική νηστεία

• 8. Περιοδική νηστεία: Εξελικτικές προοπτικές που εξηγούν τα κλινικά οφέλη, Hanno Pijl
• 9. Δίαιτες που μιμούνται τη νηστεία στη μακροζωία και τις ασθένειες, Frida S. Hovik και Valter D. Longo
• 10. Αποτελεσματικότητα της παρατεταμένης νηστείας στη θεραπεία ανθρώπινων χρόνιων παθήσεων: Κλινικά στοιχεία και εμπειρικές γνώσεις από εξειδικευμένο πανεπιστημιακό ιατρικό κέντρο, Daniela A. Koppold, Andreas Michalsen και Etienne Hanslian

(το βιβλίο σε μορφή αρχείου PDF)