The Practical Handbook of Plant Alchemy (1986) [Το πρακτικό εγχειρίδιο της φυτικής αλχημείας]

How to Prepare Medicinal Essenses, Tinctures and Elixirs / Πώς να παρασκευάσεις φαρμακευτικά σκευάσματα αιθέριων ελαίων, βάμματα και ελιξίρια

by

Manfred M. Junius

translated by

Léone Muller

Πρόλογος

Η ανανεωμένη αποτίμηση των φυσικών θεραπευτικών μεθόδων στην εποχή μας οδήγησε σε ένα σταθερά αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα φαρμακευτικά φυτά και τις κλασικές και συνεπώς και τις σπαγυρικές (spagyric)^[*] μεθόδους παρασκευής τους. Η πρακτική της σπαγυρικής συνίσταται στην εφαρμογή αλχημικών ή παραχημικών ευρημάτων και μεθόδων για την παρασκευή βαμμάτων, αποσταγμάτων και άλλων προϊόντων από τα φαρμακευτικά φυτά που έχουμε στη διάθεση μας. Αυτό το βιβλίο έχει ως στόχο να δώσει στον αναγνώστη μια κατανόηση αυτών των μεθόδων.

^[*] Η σπαγυρική, ή σπαγυρία, είναι μια μέθοδος που αναπτύχθηκε από τον Θεόφραστο Παράκελσο (αλχημιστής, αστρολόγος και αποκρυφιστής) και τους οπαδούς του, η οποία θεωρήθηκε ότι βελτίωνε την αποτελεσματικότητα των υπαρχόντων φαρμάκων διαχωρίζοντας τα στα αρχέγονα στοιχεία τους (τα tria prima: θείο, υδράργυρος και αλάτι) και στη συνέχεια επανασυνδυάζοντας τα. Οι παρακελσιανοί γιατροί θεωρούσαν ότι μέσω αυτής της μεθόδου τα ιατρικά ωφέλιμα συστατικά μιας ένωσης (τα καθαρισμένα tria prima) διαχωρίζονταν από τα βλαβερά και τοξικά, μετατρέποντας ακόμη και ορισμένα δηλητήρια σε φάρμακα. Η διαδικασία αυτή περιελάμβανε ζύμωση, απόσταξη και εξαγωγή ανόργανων συστατικών από την τέφρα του φυτού. Οι διαδικασίες αυτές χρησιμοποιούνταν στη μεσαιωνική αλχημεία γενικά για το διαχωρισμό και τον καθαρισμό των μετάλλων από τα μεταλλεύματα (πχ. ασβεστοποίηση) και των αλάτων από τις άλμες και άλλα υδατικά διαλύματα.

Προσπάθησα να παρουσιάσω τα σπαγυρικά ολιστικά. Χωρίς τη γνώση του εννοιολογικού κόσμου και το υπόβαθρο της σπαγυρικής σκέψης, μια απλή πρακτική μεθοδολογία θα ήταν ελλιπής. Οι σημαντικότερες μέθοδοι παρασκευής συζητούνται χωριστά, ενώ αντίστοιχα σημαντικά αποσπάσματα κειμένου που παρατίθενται στο πρωτότυπο.

Ταυτόχρονα, ως πειραματικό εγχειρίδιο, αυτή η εργασία, ελπίζουμε, θα τονώσει την πρακτική των σπαγυρικών. Από τη φύση του τομέα μας, ένα τέτοιο βιβλίο δεν μπορεί ποτέ να είναι πλήρες. Επιπλέον, μια ορισμένη ασυνέπεια είναι δύσκολο να αποφευχθεί. Το τεράστιο πεδίο των σπαγυρικών παρουσιάζεται μάλλον σαν ένα μωσαϊκό που ολοκληρώνεται σιγά-σιγά με τη συνεργασία του αναγνώστη.

Η ζωηρή ανταπόκριση στην αρχική ιταλική έκδοση με ώθησε να διευρύνω αυτό το έργο στη γερμανική γλώσσα, στην οποία βασίζεται η παρούσα αγγλική μετάφραση. Η βιβλιογραφία περιέχει τίτλους περαιτέρω εργασιών που μπορεί κάποιος αργότερα να συμβουλευτεί για προχωρημένες μελέτες.

Υποτίθεται ότι ο αναγνώστης έχει θεμελιώδη γνώση της βοτανικής ιατρικής ή ότι είναι πρόθυμος να την αποκτήσει. Για το λόγο αυτό, αυτό το βιβλίο δεν ασχολείται με μεμονωμένα φαρμακευτικά φυτά.

Πολλά εξαιρετικά έργα σχετικά με αυτό το θέμα είναι εύκολα διαθέσιμα.

Κατ’ αρχήν, τα σπαγυρικά παρασκευάσματα περιέχουν τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών που χρησιμοποιούνται σε κάθε περίπτωση, είτε εν όλω είτε εν μέρει. Με περαιτέρω ειδικές διαδικασίες μοναδικές για τα σπαγυρικά, αυτές οι θεραπευτικές δυνάμεις μπορούν να ενισχυθούν περαιτέρω είτε όλες μαζί είτε χωριστά.

Η ερμητική ορολογία συχνά φαίνεται παράξενη και μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε παρεξήγηση. Πρέπει επομένως να εξοικειωθεί κανείς με τη συχνά δραματική και πάντα παραστατική γλώσσα αυτού του πεδίου, αν και χάνει έτσι μεγάλο μέρος της ομορφιάς και της υποβλητικότητας του. Όποιος έμπαινε σε ένα εργαστηριακό κατάστημα προμηθειών ζητώντας τον κατάλληλο εξοπλισμό για την “extraction of the Philosophical Principles” (εξαγωγή των φιλοσοφικών αρχών) των φυτών ή για ένα “alembic for spirits” (αλεμβικό για τα πνεύματα), θα τον χαιρετούσε με ένα μπερδεμένο βλέμμα, εκτός αν ο πωλητής τύχαινε να γνωρίζει σχετικά με τα σπαγυρικά. Ένας μυημένος σπαγυρικός, ωστόσο, θα κατανοούσε αμέσως το αίτημα και θα μπορούσε να κάνει τις κατάλληλες προτάσεις, γιατί πίσω από αυτούς τους όρους που αρχικά φαίνονται παράλογοι κρύβονται σαφείς έννοιες.

Η ταξινόμηση των φυτών σύμφωνα με τους επτά πλανήτες της αρχαιότητας μπορεί να εγείρει αναμορφωτικές ορμές στους σύγχρονους αστρολόγους. Η σύγχρονη αστρολογική έρευνα λαμβάνει επίσης υπόψη τους υπερκορόνους, και πιθανώς ακόμη άλλες επιρροές και ρυθμούς. Από σεβασμό στην κλασική παράδοση, περιορίστηκα στο επταήμερο. Επιπλέον, πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ των επτά πλανητικών αρχών καθαυτών και των πλανητών τους.

Στην εποχή μας, η παραχημεία έχει γίνει όλο και πιο προσιτή στο κοινό και σήμερα ασκείται άρρωστα σε πολλές χώρες. Φάρμακα από τις κορυφαίες φαρμακευτικές εταιρείες σπαγυρικών καθώς και από καλούς μεμονωμένους σπαγυριολόγους βοηθούν ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Η βιβλιογραφία της ελβετικής έκδοσης διατηρεί αρκετούς τίτλους από την αρχική ιταλική έκδοση. Ομοίως, οι ευχαριστίες που εκφράζονται εκεί επαναλαμβάνονται εδώ. Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στον Mr. Augusto Pancaldi, Ascona, φίλο και δάσκαλο του συγγραφέα. στον Professor Dr. Krishna Kumar, πρώην του Calabrian State University, σήμερα γενικός διευθυντής των εργαστηρίων Australerba στην Αδελαΐδα. και στον Αγιουρβεδικό γιατρό Dr. Bhagwan Dash του Νέου Δελχί, επίσης πολύ σεβαστό δάσκαλο του συγγραφέα. Ευχαριστώ επίσης τον Han Nintzel για την ευγενική του βοήθεια στην ανάγνωση του αγγλικού χειρογράφου.

Περιεχόμενα

1. Σπαγυρία και σπαγυρικά

2. Συμβουλή του Basilius Valentinus

3. Οι τρεις φιλοσοφικές αρχές και τα στοιχεία

4. Ο υδράργυρος, το θείο και το αλάτι στον κόσμο των φυτών

5. Η εξαγωγή των τριών φιλοσοφικών αρχών από τα φυτά

• 1. Η εξαγωγή των αιθέριων ελαίων, δηλαδή, του πτητικού θείου
  • Α. Απόσταξη με βρασμό σε νερό
  • Β. Απόσταξη με ατμό
  • Γ. Απόσταξη με διαχωριστή λαδιού
• 2. Ερμής
  • Α. Χωρισμός
  • Β. Κάθαρση
• 3. Σταθερό θείο και το αλάτι του
• 4. Αλάτι

6. Τα αστέρια

• 1. Τα θεμέλια
• 2. Αστέρια και φαρμακευτικά φυτά
  • Ο ήλιος
  • Η σελήνη
  • Υδράργυρος
  • Αφροδίτη
  • Άρης
  • Ζεύς
  • Κρόνος
• 3. Ημέρες, ώρες και ρυθμοί των πλανητών
• 4. Το ακριβές ωροσκόπιο ως βάση για τα έργα

7. Παρασκευή σπαγυρικών βαμμάτων και αποσταγμάτων

• 1. Βάμματα
  • Α. Σπαγυρικά βάμματα μέσω ψυχρής διαβροχής
  • B. Σπαγυρικά βάμματα και εκχύλιση Soxhlet
• 2. Ουσίες
  • Γ. Σπαγυρικά αιθέρια που παρασκευάζονται από βάμματα
  • Δ. Σπαγυρικά αιθέρια από φρέσκα φυτά με της ζύμωσης
  • Ε. Σπαγυρικά αποστάγματα από φρέσκα φυτά μέσω ζύμωσης μετά από προσθήκη ζυμώσιμων σακχάρων
  • ΣΤ. Σπαγυρικά αποστάγματα από φρέσκα φυτά με διαχωρισμό των αιθερικών ελαίων και επακόλουθη ζύμωση του υπολείμματος
  • Ζ. Η μέθοδος του Johann Rudolf Glauber

8. Κυκλοφορία

9. Η μαγεία των φυτών του Παράκελσου

10. Το circulatum minus του Urbigerus

11. Ελιξήριο-Κλυσσός-Φυτική Πέτρα

12. Αλχημικά σημάδια και σύμβολα

13. Παλιά βάρη

Επίλογος. Πώς μπορούμε να θεραπεύσουμε;

Σημειώσεις

Βιβλιογραφία

(το βιβλίο σε μορφή αρχείου PDF)