(Αναδημοσίευση με μετάφραση από: ANTIOXI, “Ultimate Guide to Enokitake: Health Benefits & Uses”, https://antioxi-supplements.com/blogs/our-blogs/ultimate-guide-to-enokitake-health-benefits-uses, Apr 27, 2025)
Για αιώνες, το μανιτάρι Enokitake ήταν ένα αγαπημένο μανιτάρι στις παραδόσεις της Ανατολικής Ασίας, τόσο ως θρεπτική τροφή όσο και ως φυσικό φάρμακο. Γνωστό για τους λεπτούς μίσχους και τη λεπτή γεύση του, είναι από καιρό βασικό συστατικό σε ζωμούς που δίνουν παρηγοριά και σε τονωτικά ευεξίας, ειδικά κατά τη διάρκεια ψυχρότερων εποχών, όταν η ανοσία και το σφρίγος ήταν πιο εκτιμημένα.
Περισσότερο από ένα γαστρονομικό φαβορί, το Enokitake θεωρήθηκε συχνά ως το μανιτάρι που υποστηρίζει τη ζωτικότητα και τη μακροζωία. Οι παραδοσιακοί θεραπευτές πίστευαν ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στη διατήρηση της ισορροπίας στο σώμα και να προστατεύσει από καθημερινές ασθένειες.
Τώρα, η σύγχρονη επιστήμη αρχίζει να καλύπτει αυτή την αρχαία σοφία. Οι ερευνητές εξετάζουν προσεκτικά τις μοναδικές ενώσεις του Enokitake αποκαλύπτοντας τη δυνατότητα τους να υποστηρίξουν διάφορες πτυχές της υγείας. Αυτό που κάποτε ήταν γνωστό μέσω της εμπειρίας τώρα επικυρώνεται μέσω της έρευνας.
Σε αυτόν τον οδηγό, θα διερευνήσουμε την εξελισσόμενη επιστήμη πίσω από το δυναμικό υγείας του Enokitake και τα διάφορα αναφερόμενα οφέλη για να υποστηρίξεις το σύγχρονο ταξίδι ευεξίας σου.
Τι είναι τα λειτουργικά μανιτάρια;
Αναφέρονται ως “λειτουργικά μανιτάρια” (functional mushrooms), αυτοί οι βρώσιμοι μύκητες διαθέτουν μια ποικιλία βιοδραστικών ενώσεων. Κάθε τύπος λειτουργικού μανιταριού διαθέτει ένα μοναδικό βιοδραστικό προφίλ με πολλές χημικές ουσίες, συμβάλλοντας στην ικανότητα του να υποστηρίζει συγκεκριμένα σωματικά συστήματα. Ειδικότερα, το μανιτάρι Enokitake ξεχωρίζει για δυνατότητες του στην καρδιαγγειακή υποστήριξη, μεταξύ άλλων παροχών για την υγεία.
Εάν είσαι εξοικειωμένος με τα λειτουργικά μανιτάρια, πιθανότατα θα έχεις συναντήσει τον όρο “βήτα-γλυκάνες” ή “βήτα-D-γλυκάνες”. Αυτοί οι πολυσακχαρίτες διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στις ανοσοποιητικές επιδράσεις των μανιταριών. Μια πιο λεπτομερής διερεύνηση των βήτα-γλυκάνων παρέχεται σε ένα ειδικό τμήμα παρακάτω.
Τι είναι το μανιτάρι Enokitake;
Το Enokitake είναι ένα εξαιρετικά περιζήτητο βρώσιμο μανιτάρι και κατατάσσεται ως ένα από τα τέσσερα πιο συχνά καλλιεργημένα μανιτάρια παγκοσμίως, χάρη στην ελκυστική του γεύση, το άρωμα και το εντυπωσιακό διατροφικό προφίλ που διαθέτει[1]. Το Enokitake είναι επιστημονικά γνωστό ως Velutipes Flammulina (Φλαμμουλίνα η βελουδόποδη) και άλλα κοινά ονόματα του περιλαμβάνουν ονομασίες όπως “velvet shank”, “golden needle mushroom”, “winter mushroom”, “velvet foot”, “velvet stem”, “velvet shank” ή “wild enoki”.
Το Enokitake καλλιεργείται τόσο για κατανάλωση όσο και για ιατρικούς σκοπούς στην Κίνα περίπου από το 800 μ.Χ.
Τα καλλιεργημένα μανιτάρια Enokitake έχουν μια λευκή εμφάνιση που μοιάζει με την απόχρωση των φασολιών με βελούδινο στέλεχος και μικρό, χιονισμένο λευκό καπάκι, ενώ οι άγριες ποικιλίες κυμαίνονται από πορτοκαλί σε καφέ και διαθέτουν μεγαλύτερα γυαλιστερά καπάκια. Η διαφορά στην εμφάνιση οφείλεται στην απουσία έκθεσης στο φως κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας, η οποία έχει ως αποτέλεσμα το λευκό χρώμα, ενώ τα άγρια μανιτάρια παραμένουν καφέ[1].
Το Enokitake συνήθως αναπτύσσεται σε νεκρά δέντρα Elm (Φτελιές), ειδικά εκείνα που επηρεάζονται από την Ολλανδική ασθένεια της φτελιάς[2], και μπορούν επίσης να βρεθούν σε διάφορα φυλλοβόλα δέντρα όπως η λεύκα, το δαμάσκηνο, ο σφένδαμος και η σημύδα[3]. Αυτό το είδος μανιταριών είναι ευρέως διαδεδομένο σε εύκρατες περιοχές της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης και της Ασίας[2].
Η επιστήμη πίσω από τα οφέλη του μανιταριού Enokitake
Χρησιμοποιώντας σύγχρονες επιστημονικές προσεγγίσεις, οι ερευνητές έχουν αποκαλύψει ένα ευρύ φάσμα πιθανών οφελών για την υγεία που συνδέονται με το Enokitake. Αυτό το μανιτάρι περιέχει μια ποικιλία βιοδραστικών ενώσεων, συμπεριλαμβανομένων των πολυσακχαριτών, των ανοσοδιαμορφωτικών πρωτεϊνών, των στερολών και των διαιτητικών ινών, που λειτουργούν μαζί για να υποστηρίξουν την ανοσολογική λειτουργία, την κυτταρική υγεία και τη συνολική ευημερία.
Πολυσακχαρίτες
Πρόσφατες μελέτες έχουν επικεντρωθεί όλο και περισσότερο στις βιοδραστικές ιδιότητες των πολυσακχαριτών που εξάγονται τόσο από το καρπικό σώμα όσο και από το μυκήλιο του Enokitake. Αυτοί οι πολυσακχαρίτες έχουν αποδειχθεί ότι προσφέρουν διάφορα οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των αντιοξειδωτικών και αντικαρκινικών επιδράσεων, τη διαμόρφωση του ανοσοποιητικού συστήματος και την πιθανή υποστήριξη στη μάθηση και στη λειτουργία της μνήμης[4,5,6,7,8]. Μεταξύ αυτών, η βήτα-γλυκάνη είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη για την αποδεδειγμένη αντικαρκινική δραστηριότητα της[1].
Βήτα-γλυκάνες
Οι βήτα-γλυκάνες είναι φυσικές ενώσεις πολυσακχαριτών που βρίσκονται στα κυτταρικά τοιχώματα ορισμένων κόκκων, μυκήτων, βακτηρίων και σε άλλες πηγές.
Οι βήτα-γλυκάνες λειτουργούν ως τροποποιητές βιολογικής απόκρισης (Biological Response Modifiers, BRMs), τροποποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα και ρυθμίζοντας τη δραστηριότητα του ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού. Αυτοί οι τροποποιητές έχουν την ικανότητα να ενισχύσουν την ανοσοαπόκριση, οδηγώντας σε πιο αποτελεσματική άμυνα κατά των λοιμώξεων και σε διάφορα άλλα οφέλη[9].
Διατροφικές ίνες
Τα περισσότερα μανιτάρια περιέχουν υψηλή περιεκτικότητα σε διατροφικές ίνες, με αυτές να αποτελούν περίπου το 29,3% του ξηρού βάρους των ωμών μανιταριών[10].
Μια προηγούμενη μελέτη έδειξε ότι η υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες στο εκχύλισμα Enokitake συνέβαλε στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης σε ζώα που τροφοδοτήθηκαν με μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, συμβάλλοντας στη μείωση των επιπέδων λίπους στο αίμα[11].
Πολυσακχαρίτης Flammulina Velutipes I-A (FVP I-A)
Ένας άλλος αξιοσημείωτος πολυσακχαρίτης που βρίσκεται στο Enokitake είναι ο πολυσακχαρίτης Flammulina velutipes I-A (FVP I-A, Φλαμμουλίνα βελουτίπης), ο οποίος έχει αποδειχθεί ότι μειώνει το οξειδωτικό στρες και διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα για να παρέχει ενισχυμένη ανοσοαπόκριση σε παθογόνα[6].
Ανοσορυθμιστικές πρωτεΐνες
Αρκετές βιοδραστικές πρωτεΐνες έχουν ταυτοποιηθεί στο Enokitake, κάθε μια από τις οποίες συμβάλλει στις πιθανές λειτουργικές του ιδιότητες:
* FIP-FVE: Μια μυκητιακή ανοσοδιαμορφωτική πρωτεΐνη (fungal immunomodulatory protein, FIP), που εξάγεται κυρίως από το καρπικό σώμα του μανιταριού. Έχει μελετηθεί ευρέως για τις ανοσοποιητικές, αντικαρκινικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της[12,13,14].
* Πρωτεΐνες απενεργοποίησης ριβοσώματος (Ribosome-inactivating proteins, RIPs): Περιλαμβάνουν τις φλαμίνη (flammin), βελίνη (velin), βελουτίνη (velutin) και φλαμουλίνη (flammulin), που βρίσκονται στο καρπικό σώμα και στα εκχυλίσματα του μανιταριού[15,16,17]. Οι πρωτεΐνες αδρανοποίησης ριβοσώματος έχουν διάφορες πιθανές επιδράσεις, όπως η διακοπή της παραγωγής πρωτεϊνών σε κύτταρα, η διάσπαση ορισμένων μορίων, η εμπλοκή της κυτταρικής ανάπτυξης και η βοήθεια του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι RIPs έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί σε θεραπείες για τον καρκίνο, όπου συνδέονται με τοξίνες για να στοχεύσουν καρκινικά κύτταρα[18].
* Αιμοσυγκολλητίνη: Αυτή η πρωτεΐνη έχει αναφερθεί ότι παρουσιάζει επιδράσεις στο μιτογόνο, που σημαίνει ότι μπορεί να διεγείρει την κυτταρική διαίρεση και τα αντιπολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, που σημαίνει ότι μπορεί να αποτρέψει την υπερβολική κυτταρική ανάπτυξη[19].
* Οι πρωτεΐνες δέσμευσης πάγου και η φλαμμοτοξίνη: επίσης παρόντες σε ενιαίες ενώσεις αυτές οι ενώσεις περιλαμβάνουν φλαμμοτοξίνη (flammutoxin), μια γνωστή κυτταρολυσίνη που μπορεί να διαταράξει τις κυτταρικές μεμβράνες και ενδεχομένως να εξαλείψει τα επιβλαβή κύτταρα[20,21].
Λιπίδια και λιπαρά οξέα
* Λινολεϊκό οξύ: Το λινολεϊκό οξύ είναι ο κύριος τύπος λίπους που βρίσκεται στα μανιτάρια Enokitake. Είναι ένα ουσιαστικό ωμέγα-6 λιπαρό οξύ, που σημαίνει ότι τα σώματα μας το χρειάζονται, αλλά δεν μπορούν να το παράξουν από μόνα τους και πρέπει να το πάρουμε από τα τρόφιμα. Αυτό το λιπαρό οξύ βοηθά στη δημιουργία σημαντικών ουσιών στο σώμα, όπως οι προσταγλανδίνες (οι οποίες ρυθμίζουν πράγματα όπως η φλεγμονή και η ροή του αίματος) και το αραχιδονικό οξύ (που εμπλέκεται στην κυτταρική λειτουργία και τις ανοσοαποκρίσεις)[22].
* Λειτουργικές στερόλες: Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει στερόλες σε μανιτάρια Enokitake, συγκεκριμένα εργοστερόλη (ergosterol), η οποία έχει επιδείξει αντιπολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, δηλαδή μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων σε εργαστηριακές μελέτες[23,24].
* Μυκοστερόλη: Η μυκοστερόλη (mycosterol), μια ένωση που βρέθηκε στα μανιτάρια Enokitake, έχει αποδειχθεί σε μελέτες σε ζώα για τη μείωση των επιπέδων λιπιδίων του αίματος, υποδηλώνοντας ότι μπορεί να έχει υπολειπιδαιμικές επιδράσεις, που σημαίνει ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων λίπους στο αίμα[11].
Τερπενοειδή
Το μανιτάρι Enokitake περιέχει επίσης σεσκιτερπένια και νορσεκιτερπένια (norsequiterpenes), τα οποία έδειξαν μια σειρά από βιοενεργικότητες, συμπεριλαμβανομένων αντικαρκινικών, αντιβακτηριακών και αντιοξειδωτικών επιδράσεων[25,26].
Πολυκετίδια
Η λοβαστατίνη (lovastatin) έχει βρεθεί ότι είναι παρούσα στα καρπικά σώματα του μανιταριού Enokitake[27]. Η λοβαστατίνη ταξινομείται ως πολυκετίδιο, το οποίο είναι ένας τύπος ένωσης που παράγεται μέσω μιας συγκεκριμένης διαδικασίας βιοσύνθεσης. Είναι επίσης μια στατίνη, που σημαίνει ότι αναστέλλει ένα ένζυμο που εμπλέκεται στην παραγωγή χοληστερόλης, βοηθώντας στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο σώμα.
Άλλες αξιοσημείωτες ενώσεις
Αμινοξέα
Το μανιτάρι Enokitake περιέχει τόσο βασικά (πχ. μεθειονίνη, βαλίνη, λευκίνη) όσο και μη βασικά αμινοξέα (πχ. γλουταμικό οξύ, αλανίνη, γλυκίνη), με σημαντικούς συντελεστές όπως το γλουταμικό οξύ, την αλανίνη, τη γλυκίνη και τη λυσίνη[28,29,30]. Μαζί, αυτά τα αμινοξέα συμβάλλουν ενδεχομένως στη συνολική μεταβολική υγεία, την ανοσολογική λειτουργία, τη συντήρηση των μυών και ακόμη και τη νευρολογική ισορροπία.
Τα αμινοξέα επηρεάζουν επίσης την ήπια και ευχάριστη γεύση του μανιταριού. Οι ενώσεις όπως το ασπαρτικό οξύ και το γλουταμικό οξύ δημιουργούν μια γεύση umami, ενώ η αλανίνη, η γλυκίνη και η σερίνη προσθέτουν γλυκύτητα[30].
Ένα αξιοσημείωτο αμινοξέο που επισημάνθηκε είναι η εργοθεϊνεΐνη (ergothioneine), ένα φυσικό παράγωγο αμινοξέων που συχνά αναφέρεται ως η “βιταμίνη της μακροζωίας” λόγω των ισχυρών αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων της[48-52].
Βιταμίνες
Το μανιτάρι Enokitake έχει αποδειχθεί ότι περιέχει:
* Τοκοφερόλες (βιταμίνη Ε) – γνωστές για τις πιθανές αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες.
* Ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C) – υποστηρίζει την υγεία του δέρματος, του ανοσοποιητικού και την κυτταρική υγεία.
* Βήτα-καροτένιο & λυκοπένιο – Ισχυρές φυτικές ενώσεις που συχνά συνδέονται με υγιή γήρανση και αντιοξειδωτική δραστηριότητα[31,32].
Μέταλλα και ιχνοστοιχεία
Το μανιτάρι Enokitake προσφέρει ένα φάσμα ιχνοστοιχείων που μπορεί να υποστηρίξουν την καθημερινή υγεία.
Το κάλιο είναι το πιο κυρίαρχο μεταλλικό στοιχείο στο Enokitake, ακολουθούμενο από τον φωσφόρο, καθιστώντας το ένα φιλικό προς την καρδιά τρόφιμο χάρη στο υψηλό κάλιο και την χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο[1].
Οφέλη για την υγεία του μανιταριού Enokitake
Οφέλη για την υγεία με μια ματιά:
* Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να υποστηρίξει την υγεία της καρδιάς
* Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να ενισχύσει τη γνωστική λειτουργία
* Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να βοηθήσει στον κατευνασμό της φλεγμονής
* Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα
* Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση των βακτηρίων και των ιών
* Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να υποστηρίξει την αναπνευστική υγεία και ανακουφίζει από την αλλεργία
* Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να ενισχύσει την υγεία του δέρματος
* Το δυναμικό κατά των όγκων και το αντικαρκινικό δυναμικό του μανιταριού Enokitake
Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να υποστηρίξει την υγεία της καρδιάς
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει πώς μπορεί να συμβάλει στην υγεία της καρδιάς.
Το Enokitake είναι πλούσιο σε φυσικές ενώσεις όπως διαιτητικές ίνες και μυκοστερόλες (mycosterols), ένας τύπος φυτικής στερόλης παρόμοιας με τη χοληστερόλη. Αυτά τα συστατικά έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν στη διατήρηση υγιεινών επιπέδων χοληστερόλης.
Σε μια μελέτη που χρησιμοποιεί τόσο το εκχύλισμα από Enokitake όσο και η σκόνη από μανιτάρι Enokitake, τα ζώα σε μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά παρουσίασαν σημαντικές μειώσεις στη συνολική χοληστερόλη, LDL (“κακή χοληστερόλη”), τριγλυκερίδια και αναλογία LDL/HDL όταν τους δόθηκε συμπλήρωμα με εκχύλισμα ή σκόνη[11]. Αυτές οι βελτιώσεις είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση των παραγόντων κινδύνου που συνδέονται με τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι ίνες του Enokitake όχι μόνο μείωσε τη χοληστερόλη στον ορό, αλλά και την αύξηση της δραστικότητας του υποδοχέα LDL στο ήπαρ[33].
Οι υποδοχείς LDL βοηθούν το ήπαρ να αφαιρέσει την LDL χοληστερόλη (“κακή χοληστερόλη”) από την κυκλοφορία του αίματος. Με την ενίσχυση αυτών των υποδοχέων, το Enokitake υποστηρίζει τη φυσική ικανότητα του σώματος να ξεκαθαρίσει την υπερβολική χοληστερόλη, διατηρώντας τις αρτηρίες πιο υγιείς.
Η ίδια μελέτη σημείωσε επίσης αύξηση των λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας (short-chain fatty acids, SCFAs) όπως το βουτυρικό οξύ και το οξικό οξύ στο έντερο, όταν οι αρουραίοι τροφοδοτήθηκαν με ίνες Enokitake[33]. Αυτά τα SCFAs είναι γνωστό ότι υποστηρίζουν την υγεία του εντέρου και την μεταβολική ισορροπία, οι οποίες διαδραματίζουν έμμεσο αλλά σημαντικό ρόλο στην καρδιαγγειακή υγεία.
Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να ενισχύσει τη γνωστική λειτουργία
Τα μανιτάρια Enokitake κερδίζουν την προσοχή για τη δυνατότητα τους να ενισχύσουν τη γνωστική λειτουργία, χάρη στους μοναδικούς πολυσακχαρίτες που περιέχουν.
Ο εγκέφαλος βασίζεται σε μια χημική ουσία που ονομάζεται ακετυλοχολίνη για να υποστηρίξει τη μνήμη και τη μάθηση. Οι πολυσακχαρίτες του Enokitake έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν τα επίπεδα ακετυλοχολίνης ενισχύοντας το ένζυμο που την παράγει (ακετυλοτρανσφεράση χολίνης) και μειώνοντας το ένζυμο που την διασπά (ακετυλοχολινεστεράση, επίσης γνωστή ως AchE)[7].
Με άλλα λόγια, το Enokitake βοηθά στη διατήρηση υγιεινών επιπέδων αυτού του βασικού νευροδιαβιβαστή, ο οποίος διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη διατήρηση του μυαλού σε σαφή κατάσταση, σε εστίαση και αιχμηρό.
Σε εργαστηριακές δοκιμές με αρουραίους με προβλήματα μνήμης, οι πολυσακχαρίτες του Enokitake βελτίωσαν την απόδοση σε μια δοκιμή με λαβύρινθο, συγκεκριμένα οι αρουραίοι ήταν σε θέση να βρουν μια κρυμμένη πλατφόρμα γρηγορότερα και πιο εύκολα. Αυτό υποδηλώνει βελτιωμένη χωρική μνήμη και ικανότητα μάθησης[7].
Για να επιτευχθεί αυτό, το Enokitake ενεργοποίησε συγκεκριμένες εγκεφαλικές οδούς που συνδέονται με τη μάθηση, συμπεριλαμβανομένης της Κονεξίνης (Connexin) 36 και της φωσφορυλιωμένης CAMK II, και τα δύο αυτά είναι σημαντικά για την επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων.
Το Enokitake δεν βοηθά μόνο στους νευροδιαβιβαστές, υποστηρίζει επίσης τις φυσικές άμυνες του εγκεφάλου. Οι πολυσακχαρίτες του μανιταριού βρέθηκαν να ενισχύουν τα επίπεδα ισχυρών αντιοξειδωτικών όπως η δισμουτάση υπεροξειδίου (superoxide dismutase, SOD) και η υπεροξειδάση γλουταθειόνης (glutathione peroxidase, GSH-PX)[7].
Αυτά τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών και στη μείωση του οξειδωτικού στρες, το οποίο διαφορετικά μπορεί να βλάψει τα εγκεφαλικά κύτταρα και να συμβάλει στη γνωστική μείωση με την πάροδο του χρόνου.
Σε μια ξεχωριστή μελέτη, οι πολυσακχαρίτες του Enokitake κατέδειξαν αξιοσημείωτη δραστικότητα ακετυλοχολινεστεράσης (acetylcholinesterase, AChE)[34]. Όταν η AChE αναστέλλεται, εμποδίζει την κατανομή της ακετυλοχολίνης, επιτρέποντας περισσότερο να παραμείνει διαθέσιμη στον εγκέφαλο για μεγαλύτερες περιόδους.
Αυτό μπορεί να υποστηρίξει βελτιωμένες γνωστικές λειτουργίες όπως η μνήμη και η εστίαση, καθώς η περισσότερη ακετυλοχολίνη είναι διαθέσιμη για την επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων.
Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να βοηθήσει στον κατευνασμό της φλεγμονής
Η φλεγμονή είναι η φυσική ανταπόκριση του σώματος σε τραυματισμό ή λοίμωξη, αλλά όταν γίνεται χρόνια, μπορεί να συμβάλει σε πάρα πολλά δυσμενώς, από την κοινή δυσφορία έως και σε ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία. Τα μανιτάρια Enokitake μπορούν να προσφέρουν απαλή υποστήριξη στη διατήρηση αυτής της διαδικασίας υπό έλεγχο.
Στις εργαστηριακές μελέτες, το Enokitake έχει δείξει ισχυρή αντιφλεγμονώδη επίδραση στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Για παράδειγμα, όταν τα ανοσοποιητικά κύτταρα (που ονομάζονται μακροφάγα) σε ποντίκια διεγέρθηκαν για να μιμηθούν φλεγμονή, το Enokitake ήταν σε θέση να μειώσει την παραγωγή νιτρικού οξειδίου (ΝΟ), ένα μόριο που όταν είναι υπερβολικό, συμβάλλει στη φλεγμονή και τη βλάβη των κυττάρων[35,36].
Ακόμη πιο εντυπωσιακά, το Enokitake κατέστειλε επίσης τις βασικές φλεγμονώδεις πρωτεΐνες όπως τις INOS και COX-2, οι οποίες εμπλέκονται στην παραγωγή φλεγμονωδών χημικών ουσιών στο σώμα[36]. Με την καταστολή αυτών, το Enokitake μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονώδους απόκρισης στην πηγή της.
Οι δραστικές ενώσεις πίσω από αυτές τις επιδράσεις είναι πιθανώς υδατοδιαλυτά αντιοξειδωτικά και πολυσακχαρίτες που βρίσκονται στο Enokitake. Αυτές οι ενώσεις βοήθησαν επίσης στην προστασία των νευρικών κυττάρων από τον κυτταρικό θάνατο όταν εκτέθηκαν σε οξειδωτικό στρες[36].
Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα
Ένα από τα οφέλη του Enokitake που ξεχωρίζουν είναι η πιθανή ικανότητα του να διαμορφώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, αυτή η διαμόρφωση αναπτύσσεται αποτελεσματικά χωρίς υπερδιέγερση.
Μια πρωτεΐνη που ξεχωρίζει στο Enokitake είναι η FIP-FVE, μια μυκητιακή ανοσοδιαμορφωτική πρωτεΐνη (fungal immunomodulatory protein, FIP) που φαίνεται να ενεργοποιεί συγκεκριμένα ανοσοκύτταρα. Αυτή η πρωτεΐνη έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί με τους ακόλουθους τρόπους:
* Ενισχύει την ανοσολογική ισορροπία: Η FIP-FVE βοηθά στην κατεύθυνση του ανοσοποιητικού συστήματος προς την κυριαρχία των κυττάρων Th1, κάτι που υποστηρίζει την άμυνα του σώματος κατά των ιών και των επιβλαβών μικροβίων, μειώνοντας ταυτόχρονα τις αντιδράσεις IgE που συνδέονται με τις αλλεργίες[37,38]. Αυτό μπορεί να βοηθήσει το σώμα να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις πιο αποτελεσματικά, μειώνοντας ταυτόχρονα τα συμπτώματα αλλεργίας.
* Ενισχύει τη δραστηριότητα των Τ-κυττάρων: Η FIP-FVE διεγείρει την ανάπτυξη ανθρώπινων λεμφοκυττάρων (τύπος λευκού αιμοσφαιρίου) και ενισχύει την παραγωγή IFN-γ, έναν σημαντικό ανοσοποιητικό αγγελιοφόρο, μέσω της οδού P38 MAPK[38]. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να διατηρηθεί το ανοσοποιητικό σύστημα σε επιφυλακή και να ανταποκρίνεται όταν το σώμα το χρειάζεται περισσότερο.
* Βελτιώνει την ανοσολογική μνήμη: Η FIP-FVE ενεργοποιεί οδούς όπως η σηματοδότηση του ασβεστίου και η PKC-α, τα οποία βοηθούν τα ανοσοποιητικά κύτταρα να παράγουν IFN-γ πιο αποτελεσματικά[39]. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ισχυρότερη και πιο διαρκή ανοσοαπόκριση μετά την αντιμετώπιση ενός παθογόνου σώματος.
* Μειώνει τις αλλεργικές αντιδράσεις: Η FIP-FVE βοηθά στην ηρεμία των ηωσινοφίλων, τα οποία εμπλέκονται στην αλλεργική φλεγμονή, ενθαρρύνοντας τους φυσικούς τους θανάτους και μειώνοντας τα επίπεδα των υποδοχέων IL-5, οι οποίοι συχνά είναι αυξημένοι στις αλλεργίες και το άσθμα[40]. Αυτό μπορεί να συμβάλει στη μείωση των εξάρσεων αλλεργίας και στη στήριξη ευκολότερης αναπνοής σε καταστάσεις όπως το άσθμα.
Άλλες βασικές ενώσεις ανοσοποιητικής υποστήριξης στο Enokitake είναι οι πολυσακχαρίτες του, οι οποίοι υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα με τους ακόλουθους τρόπους:
* Ενισχύουν την ανοσολογική σηματοδότηση: Ένας συγκεκριμένος πολυσακχαρίτης του Enokitake, ο FVP I-A, αποδείχθηκε ότι αυξάνει σημαντικούς ανοσοποιητικούς αγγελιοφόρους όπως η IL-1β, η IL-6 και ο TNF-α και διεγείρει την παραγωγή μορίου νιτρικού οξειδίου (ΝΟ), ένα μόριο που βοηθά τα ανοσοποιητικά κύτταρα να καταστρέψουν τους επιβλαβείς εισβολείς[6]. Αυτό μπορεί να βοηθήσει το ανοσοποιητικό σύστημα να ανταποκριθεί πιο γρήγορα και αποτελεσματικά όταν αντιμετωπίζει ιούς, βακτήρια ή άλλα παθογόνα.
* Προωθούν τη δραστικότητα των λεμφοκυττάρων: Ο FVP I-A αύξησε την ενεργοποίηση και των δύο έμφυτων ανοσοκυττάρων (τα οποία δρουν γρήγορα) και των προσαρμοστικών ανοσοκυττάρων (τα οποία στοχεύουν συγκεκριμένες απειλές)[6]. Αυτό υποδηλώνει μια πιο ισορροπημένη και καλά στρογγυλεμένη ανοσοαπόκριση, βοηθώντας το σώμα μας να υπερασπιστεί τον εαυτό του καλύτερα σε όλο το πεδίο.
Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση των βακτηρίων και των ιών
Το Enokitake δεν υποστηρίζει μόνο την ανοσολογική ισορροπία, μπορεί επίσης να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην προστασία του σώματος από την εισβολή παθογόνων όπως οι ιοί και τα επιβλαβή βακτήρια.
Το Enokitake περιέχει αρκετές ισχυρές πρωτεΐνες που ονομάζονται πρωτεΐνες αδρανοποίησης ριβοσώματος (ribosome-inactivating proteins, RIPs). Αυτές οι φυσικές πρωτεΐνες παρεμποδίζουν την ικανότητα των ιών και των βακτηρίων να φτιάξουν νέες πρωτεΐνες, κλείνοντας ουσιαστικά την ικανότητα τους να αναπαράγονται και έτσι να εξαπλώνονται.
* Η βελουτίνη (velutin), μια RIP χαμηλού μοριακού βάρους που βρίσκεται στο Enokitake, έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει την αντίστροφη μεταγραφάση του HIV-1, ένα βασικό ένζυμο που χρησιμοποιεί ο ιός για να αναπαραχθεί. Αποκλείει επίσης τα ένζυμα όπως η β-γλυκοσιδάση και η β-γλυκουρονιδάση, τα οποία χρησιμοποιούνται από ορισμένα βακτήρια για την επιβίωση και για την παθογόνο δραστικότητα[41].
* Άλλες RIPs από το Enokitake περιλαμβάνουν τις φλαμίνη (Flammin), βελίνη (Velin) και φλαμουλίνη (Flammulin), κάθε μια με διαφορετικό μοριακό βάρος αλλά παρόμοια δραστηριότητα. Σε εργαστηριακά πειράματα, αυτές οι ενώσεις σταμάτησαν τη διαδικασία που χρησιμοποιούν τα κύτταρα για την κατασκευή νέων πρωτεϊνών[42,43]. Ενώ δεν ενεργούν σαν αντιβιοτικά, η ικανότητα τους να εμποδίζουν τις βασικές ιογενείς ή μικροβιακές διεργασίες υποδηλώνει πιθανότητα υποστήριξης έναντι της μόλυνσης.
Όπως εξηγείται σε προηγούμενη αναφορά στο τμήμα “Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα” αυτού του οδηγού, το Enokitake προσφέρει περισσότερα από την άμεση αναστολή των παθογόνων. Λειτουργεί επίσης με το ανοσοποιητικό μας σύστημα για τη βελτίωση της ανταπόκρισης:
* Ένας συγκεκριμένος πολυσακχαρίτης που εξάγεται από το καρπικό σώμα, γνωστός ως FVP I-A, έδειξε ότι διεγείρει την παραγωγή βασικών ανοσοποιητικών αγγελιοφόρων, συμπεριλαμβανομένων των IL-1β, IL-6 και TNF-α και για την ενίσχυση των επιπέδων του νιτρικού οξειδίου (ΝΟ) στα ανοσολογικά κύτταρα[6]. Τίποτα δεν διαδραματίζει πιο ζωτικό ρόλο στην παροχή βοήθειας στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος από το να εξουδετερώνει τα επιβλαβή βακτήρια και τους ιούς πιο γρήγορα.
* Επιπλέον, η πρωτεΐνη FIP-FVE από το Enokitake βοηθά στη μετατόπιση του ανοσοποιητικού συστήματος προς την κυριαρχία Th1, η οποία υποστηρίζει την ικανότητα του σώματος να καταπολεμήσει τις ιογενείς και μικροβιακές απειλές διατηρώντας παράλληλα τις αντιδράσεις τύπου αλλεργίας (κυριαρχία Th2 / Th2 Dominance) υπό έλεγχο[37,38].
Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να υποστηρίξει την αναπνευστική υγεία και ανακουφίζει από την αλλεργία
Η πρωτεΐνη FIP-FVE που βρέθηκε στο Enokitake έχει επίσης διερευνηθεί για τα οφέλη της στην αναπνευστική υγεία.
Σε αρκετές μελέτες σε ποντίκια, η FIP-FVE βοήθησε στη μείωση της φλεγμονής στους αεραγωγούς, μείωσε τις αλλεργικές αποκρίσεις μειώνοντας τις κυτοκίνες Th2 και διευκόλυνε την αναπνοή μειώνοντας την υπερδραστηριότητα των αεραγωγών[14,44]. Αυτό σημαίνει ότι το Enokitake μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του άσθματος που προκαλείται από αλλεργίες.
Επιπλέον, η FIP-FVE μείωσε τις ανοσολογικές αντιδράσεις που προκαλούνται από τα οικιακά ακάρεα σκόνης, μια κοινή αιτία πρόκλησης άσθματος[44]. Η FIP-FVE βοήθησε επίσης στη μείωση της εξάπλωσης του αναπνευστικού συγκυκτικού ιού (respiratory syncytial virus, RSV) και της φλεγμονής σε μολυσμένα ποντίκια και κύτταρα[13].
Το μανιτάρι Enokitake μπορεί να ενισχύσει την υγεία του δέρματος
Το Enokitake κερδίζει αναγνώριση στον κόσμο της φυσικής περιποίησης της επιδερμίδας για την ικανότητα του να υποστηρίζει υγιέστερο, πιο ακτινοβόλο δέρμα από μέσα προς τα έξω. Χάρη στο μοναδικό μίγμα των αντιοξειδωτικών και των πολυσακχαριτών που υποστηρίζουν την ανοσία, αυτό το μανιτάρι μπορεί να βοηθήσει στην προστασία του δέρματος, στην ενίσχυση της ενυδάτωσης και της καθυστέρησης των ορατών σημείων γήρανσης.
Ένα από τα βασικά συστατικά του Enokitake είναι ένας πολυσακχαρίτης που ονομάζεται FVP I-A, ο οποίος έχει αποδειχθεί ότι εξουδετερώνει τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες (ασταθή μόρια από το στρες, τον ήλιο ή τη ρύπανση) όπως τα ανιόντα υδροξυλίου και υπεροξειδίου[6] δύο κύριοι συντελεστές στην πρόωρη γήρανση και βλάβη του δέρματος. Αυτή η αντιοξειδωτική δραστικότητα βοηθά στην προστασία των κυττάρων του δέρματος από το οξειδωτικό στρες. Το οξειδωτικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε συνεχιζόμενη φλεγμονή, να βλάψει σημαντικές δομές του δέρματος όπως το κολλαγόνο (το οποίο διατηρεί το δέρμα σας σταθερό) και ακόμη και να παρεμβαίνει στο πώς λειτουργούν τα κύτταρα του δέρματος. Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να επιταχύνουν τη γήρανση του δέρματος και μπορεί να συμβάλουν σε άλλες δερματικές παθήσεις[45].
Ομοίως, τα νουκλεοτίδια από το Enokitake έχουν επιδείξει ισχυρή αντιοξειδωτική ισχύ σε εργαστηριακές μελέτες, με την ικανότητα να καθαρίσουν τις ελεύθερες ρίζες και να διατηρήσουν την κυτταρική υγεία[46]. Αυτό μπορεί να βοηθήσει το δέρμα να παραμείνει πιο ξεκάθαρο, ομαλότερο και ισχυρότερο.
Σε μια τυχαιοποιημένη, διπλά-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη, οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν μια κονιοποιημένη μορφή του Enokitake καθημερινά για τέσσερις εβδομάδες παρουσίασαν σημαντική αύξηση της ενυδάτωσης του δέρματος σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Αυτό υποδηλώνει ότι οι ενώσεις στο Enokitake μπορούν να ενισχύσουν το φυσικό φράγμα υγρασίας του δέρματος, συμβάλλοντας στη διατήρηση της ενυδάτωσης και στη μείωση της ξηρότητας[47].
Αυτό καθιστά το Enokitake ένα υποσχόμενο nutricosmetic (διατροφοκοσμετικό), ένα είδος συμπληρώματος που λειτουργεί από μέσα προς τα έξω για να υποστηρίξει υγιές δέρμα, μαλλιά και νύχια[47].
Το Enokitake είναι πλούσιο σε εργοθειονίνη (ergothioneine), ένα σπάνιο και ισχυρό αντιοξειδωτικό που βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα σε αυτό το μανιτάρι. Η εργοθειονίνη έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει από τη μελάνωση, τον σκοτεινό αποχρωματισμό που μπορεί να συμβεί λόγω οξείδωσης. Αν και αυτή η έρευνα διεξήχθη σε μοντέλα θαλασσινών ειδών, ο ίδιος αντιοξειδωτικός μηχανισμός είναι σχετικός με το ανθρώπινο δέρμα, όπου το οξειδωτικό στρες συμβάλλει σε προβλήματα χρωματισμού και απώλεια του τόνου του δέρματος[48-52].
Στην πραγματικότητα, η εργοθειονίνη φαίνεται να λειτουργεί αναστέλλοντας την πολυφαινολαξειδάση (polyphenoloxidase, PPO) και την προφαινολαξειδάση (prophenoloxidase, ProPO), τα ένζυμα που οδηγούν στις αλλαγές οξειδωτικού χρωματισμού. Επιδεικνύει επίσης τη δραστηριότητα χηλικοποίησης χαλκού, η οποία μειώνει περαιτέρω το οξειδωτικό στρες, έναν σημαντικό παράγοντα στον άνισο τόνο του δέρματος και την πρόωρη γήρανση[51].
Ο πολυσακχαρίτης FVP I-A διεγείρει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα με τρόπους που ωφελούν το δέρμα. Αυξάνει την παραγωγή του νιτρικού οξειδίου και των κυτοκινών κλειδιών όπως η IL-1β και η IL-6, οι οποίες μπορούν να ενισχύσουν τις φυσικές άμυνες του δέρματος και τη θεραπευτική ικανότητα[6]. Όταν το δέρμα εκτίθεται σε ρύπους ή σε ακτίνες υπεριώδους ακτινοβολίας, μια ισχυρή ανοσοαπόκριση βοηθά να ανακάμψει ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά.
Το δυναμικό κατά των όγκων και το αντικαρκινικό δυναμικό του μανιταριού Enokitake
Τα δραστικά συστατικά του Enokitake διερευνώνται για τη δυνατότητα τους να αναστέλλουν την ανάπτυξη όγκων, να επιβραδύνουν τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων και ακόμη και να υποστηρίξουν και όσους υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία. Οι πιο αξιοσημείωτες ενώσεις που είναι υπεύθυνες για τα αντικαρκινικά οφέλη του Enokitake είναι οι στερόλες, η FIP-FVE και οι πολυσακχαρίτες. Η έρευνα για το Enokitake και την επίδραση του σε διάφορους καρκίνους θα συζητηθεί σε βάθος παρακάτω.
Γενικά αντικαρκινικά δυνητικά οφέλη
Τα καρπικά σώματα του Enokitake είναι πλούσια σε εργοστερόλη[53] μια φυσική ένωση με υποσχόμενο αντικαρκινικό δυναμικό.
Στις εργαστηριακές μελέτες, βρέθηκαν στερόλες από μανιτάρια Enokitake που επιβραδύνουν την ανάπτυξη κυττάρων καρκίνου του ήπατος και του πνεύμονα. Αυτό που είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο είναι ότι αυτά τα αποτελέσματα παρατηρήθηκαν ακόμη και σε πολύ χαμηλές δόσεις, υποδηλώνοντας ότι μόνο μια μικρή ποσότητα ήταν απαραίτητη για να έχει αξιοσημείωτο αντίκτυπο[54]. Για να ξεπεραστεί η κακή διαλυτότητα τους, αυτές οι στερόλες ενθυλακώθηκαν σε λιποσώματα ή νανοκυστίδια, τα οποία βελτίωσαν σημαντικά την απορρόφηση και την παράδοση τους σε βασικά όργανα όπως το ήπαρ και ο σπλήνας, ενίσχυσαν ιδιαίτερα την αποτελεσματικότητα τους[54,55].
Μια άλλη ένωση έχει βρεθεί ότι “εκπαιδεύει” τα ανοσοκύτταρα για να αναγνωρίσουν και να καταπολεμήσουν τους όγκους. Μια προηγούμενα αναφερόμενη πρωτεΐνη που ονομάζεται FIP-FVE παίζει επίσης ρόλο βοηθώντας το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίσει και να ανταποκριθεί έναντι των όγκων πιο αποτελεσματικά. Αυτή η πρωτεΐνη αποδείχθηκε ότι ενισχύει τόσο τις έμφυτες όσο και τις προσαρμοστικές ανοσοαποκρίσεις σε ποντίκια, αυξάνοντας σημαντικά την απελευθέρωση ιντερφερόνης-γάμμα (IFN-γ), ένα βασικό σήμα που βοηθά τα κύτταρα του ανοσοποιητικού να επιτεθούν σε καρκινικά κύτταρα. Η FIP-FVE ενίσχυσε επίσης την έκφραση μορίων που βοηθούν τα ανοσοποιητικά κύτταρα να εντοπίσουν μη φυσιολογικά κύτταρα, κάτι που υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να υποστηρίξει τη φυσική ικανότητα του σώματος να ανιχνεύει και να στοχεύει όγκους[56].
Οι πολυσακχαρίτες από μανιτάρια Enokitake έχουν αποδειχθεί ότι επιβραδύνουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων του ήπατος σε εργαστηριακές μελέτες. Το κάνουν αυτό μειώνοντας το πόσο συχνά χωρίζονται τα κύτταρα (κυτταρική διαίρεση), μειώνοντας την παραγωγή ενέργειας τους και σταματώντας τα από την εξάπλωση. Σε μελέτες σε ζώα, αυτά τα αποτελέσματα οδήγησαν επίσης σε μικρότερα μεγέθη όγκων, υποδηλώνοντας ότι αυτές οι ενώσεις μανιταριών μπορεί να βοηθήσουν στην αποδυνάμωση των καρκινικών κυττάρων και στην επιβράδυνση της ανάπτυξης τους[57].
Το μανιτάρι Enokitake και ο καρκίνος του ήπατος
Οι στερόλες από το καρπικό σώμα του Enokitake, όπως η εργοστερόλη και η 22,23-διυδροργοστερόλη, έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν στην διακοπή της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων του ήπατος σε εργαστηριακές δοκιμές. Όταν αυτές οι στερόλες παραδόθηκαν σε ειδικές μορφές (λιποσώματα ή νανοκυστίδια), απορροφήθηκαν αποτελεσματικότερα και στόχευσαν το ήπαρ, καθιστώντας τες έτσι πιο χρήσιμες για την υποστήριξη του ήπατος[54,55].
Επιπλέον, μια διαφορετική μελέτη διαπίστωσε ότι η FIP-FVE (ανοσο-μεταμορφωτική πρωτεΐνη FVE), βοήθησε στην επέκταση της διάρκειας ζωής των ποντικών με όγκους του ήπατος, συρρικνώνοντας τον όγκο και ενισχύοντας τη δραστικότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος[56]. Σταμάτησε επίσης των σχηματισμό των νέων αιμοφόρων αγγείων από τον όγκο, το οποίο μπορεί να επιβραδύνει τον καρκίνο από την εξάπλωση του.
Το μανιτάρι Enokitake και ο καρκίνος του εγκεφάλου
Μία μελέτη διαπίστωσε ότι οι στερόλες από το Enokitake κατέστειλαν σημαντικά την ανάπτυξη των κυττάρων γλοιοβλαστώματος (U251), με καλύτερα αποτελέσματα από την 5-φθοροουρακίλη, ένα κοινό φάρμακο χημειοθεραπείας. Το αποτέλεσμα ενισχύθηκε περαιτέρω όταν οι στερόλες παραδόθηκαν σε νανομεγέθεις κυψέλες, ενισχύοντας την απορρόφηση και τη στόχευση[55].
Το μανιτάρι Enokitake και ο καρκίνος του πνεύμονα
Η FIP-FVE, μια πρωτεΐνη που βρέθηκε στα μανιτάρια Enokitake, βοήθησε στο να σταματήσει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων πνεύμονα (A549) ενεργοποιώντας μια προστατευτική πρωτεΐνη που ονομάζεται P53 και την συνεργάτη της, την P21. Επίσης, εμπόδισε την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων παρεμποδίζοντας μια βασική πρωτεΐνη, την RACGAP1 και διαταράσσοντας την οδό Rac1, η οποία βοηθά τα καρκινικά κύτταρα να κινούνται τριγύρω[58].
Οι πρωτεΐνες του Enokitake φαίνεται επίσης να μειώνουν μερικές από τις βλάβες που προκαλούνται από τη χημειοθεραπεία (από την δοσηταξέλη (docetaxel), η οποία χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα), προστατεύοντας τον μυελό των οστών, τα μικρά έντερα και τη διατήρηση της δομής των οστών σε ποντίκια που υποβλήθηκαν σε αγωγή. Η FIP-FVE βοήθησε στη μείωση των δεικτών φλεγμονής και υποστήριξε καλύτερη ανάκαμψη χωρίς να παρεμβαίνει στη θεραπεία[59].
Το μανιτάρι Enokitake και ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
Οι στερόλες του Enokitake, ειδικά εκείνων που περιέχουν εργοστερόλη και 22,23-διυδροργοστερόλη, βρέθηκαν να μειώνουν την επιβίωση των κυττάρων HeLa, τα οποία είναι καρκινικά κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Όσο περισσότερες στερόλες χρησιμοποιήθηκαν, τόσο μεγαλύτερη είναι η μείωση της επιβίωσης των καρκινικών κυττάρων.
Ωστόσο, τα κύτταρα HeLa επηρεάστηκαν λιγότερο σε σύγκριση με άλλα καρκινικά κύτταρα, όπως τα U251 (μοντέλο καρκίνου του εγκεφάλου), τα οποία έδειξαν ισχυρότερη ανταπόκριση στην ίδια θεραπεία[55]. Αυτό υποδηλώνει ότι ενώ οι στερόλες του Enokitake μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ενώ η αποτελεσματικότητα τους μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου.
Το μανιτάρι Enokitake και ο καρκίνος του μαστού
Σε μία μελέτη, το Enokitake έδειξε ισχυρές επιδράσεις στα κύτταρα του καρκίνου του μαστού, τόσο θετικά όσο και αρνητικά με τον υποδοχέα ορμονών. Σταμάτησε την ανάπτυξη αυτών των κυττάρων, προκάλεσε γρήγορο κυτταρικό θάνατο (απόπτωση) και σχεδόν εμπόδισε τα καρκινικά κύτταρα να σχηματίσουν νέες αποικίες σε εργαστηριακές δοκιμές[60].
Αναφορές
- 1. Tang, C., Hoo, P. C., Tan, L. T., Pusparajah, P., Khan, T. M., Lee, L. H., Goh, B. H., & Chan, K. G. (2016). Golden Needle Mushroom: A Culinary Medicine with Evidenced-Based Biological Activities and Health Promoting Properties. Frontiers in pharmacology, 7, 474. https://doi.org/10.3389/fphar.2016.00474
- 2. Ingold, C. T. (1980). Flammulina velutipes. Bulletin of the British Mycological Society, 14(2), 112-118. https://doi.org/10.1016/S0007-1528(80)80006-X
- 3. Sharma, V., Kumar, S., & Tewari, R. (2009). Flammulina velutipes, the culinary medicinal winter mushroom. Directorate of Mushroom Research, Indian Council of Agricultural Research.
- 4. Pang, X., Yao, W., Yang, X., Xie, C., Liu, D., Zhang, J., & Gao, X. (2007). Purification, characterization and biological activity on hepatocytes of a polysaccharide from Flammulina velutipes mycelium. Carbohydrate Polymers, 70(3), 291–297. https://doi.org/10.1016/j.carbpol.2007.04.010
- 5. He, W., & Zhang, Z. (2013). Antioxidant activities of polysaccharides of Flammulina velutipes obtained by ultrafiltration. AgroFOOD Industry Hi Tech, 24(4), 53–56. https://www.teknoscienze.com/tks_article/antioxidant-activitiesof-polysaccharides-of-flammulina-velutipes-obtained-by-ultra-filtration/
- 6. Wu, M., Luo, X., Xu, X., Wei, W., Yu, M., Jiang, N., Ye, L., Yang, Z., & Fei, X. (2014). Antioxidant and immunomodulatory activities of a polysaccharide from Flammulina velutipes. Journal of traditional Chinese medicine = Chung i tsa chih ying wen pan, 34(6), 733–740. https://doi.org/10.1016/s0254-6272(15)30089-3
- 7. Yang, W., Yu, J., Zhao, L., Ma, N., Fang, Y., Pei, F., Mariga, A. M., & Hu, Q. (2015). Polysaccharides from Flammulina velutipes improve scopolamine-induced impairment of learning and memory in rats. Journal of Functional Foods, 18(Part A), 411–422. https://doi.org/10.1016/j.jff.2015.08.003
- 8. Zhang, Z., Jin, Q., Lv, G., Fan, L., Pan, H., & Fan, L. (2013). Comparative study on antioxidant activity of four varieties of Flammulina velutipes with different colour. International Journal of Food Science and Technology, 48(5), 1057–1064. https://doi.org/10.1111/ijfs.12062
- 9. Zhong, X., Wang, G., Li, F., Fang, S., Zhou, S., Ishiwata, A., Tonevitsky, A. G., Shkurnikov, M., Cai, H., & Ding, F. (2023). Immunomodulatory Effect and Biological Significance of β-Glucans. Pharmaceutics, 15(6), 1615. https://doi.org/10.3390/pharmaceutics15061615
- 10. Dikeman, C. L., Bauer, L. L., Flickinger, E. A., & Fahey, G. C., Jr (2005). Effects of stage of maturity and cooking on the chemical composition of select mushroom varieties. Journal of agricultural and food chemistry, 53(4), 1130–1138. https://doi.org/10.1021/jf048541l
- 11. Yeh, M. Y., Ko, W. C., & Lin, L. Y. (2014). Hypolipidemic and antioxidant activity of enoki mushrooms (Flammulina velutipes). BioMed research international, 2014, 352385. https://doi.org/10.1155/2014/352385
- 12. Chang, Y. C., Hsiao, Y. M., Wu, M. F., Ou, C. C., Lin, Y. W., Lue, K. H., & Ko, J. L. (2013). Interruption of lung cancer cell migration and proliferation by fungal immunomodulatory protein FIP-fve from Flammulina velutipes. Journal of agricultural and food chemistry, 61(49), 12044–12052. https://doi.org/10.1021/jf4030272
- 13. Chang, Y. C., Chow, Y. H., Sun, H. L., Liu, Y. F., Lee, Y. T., Lue, K. H., & Ko, J. L. (2014). Alleviation of respiratory syncytial virus replication and inflammation by fungal immunomodulatory protein FIP-fve from Flammulina velutipes. Antiviral research, 110, 124–131. https://doi.org/10.1016/j.antiviral.2014.08.006
- 14. Lee, Y. T., Lee, S. S., Sun, H. L., Lu, K. H., Ku, M. S., Sheu, J. N., Ko, J. L., & Lue, K. H. (2013). Effect of the fungal immunomodulatory protein FIP-fve on airway inflammation and cytokine production in mouse asthma model. Cytokine, 61(1), 237–244. https://doi.org/10.1016/j.cyto.2012.09.024
- 15. Wang, H. X., & Ng, T. B. (2000). Flammulin: a novel ribosome-inactivating protein from fruiting bodies of the winter mushroom Flammulina velutipes. Biochemistry and cell biology = Biochimie et biologie cellulaire, 78(6), 699–702. https://doi.org/10.1139/o00-087
- 16. Wang, H., & Ng, T. B. (2001). Isolation and characterization of velutin, a novel low-molecular-weight ribosome-inactivating protein from winter mushroom (Flammulina velutipes) fruiting bodies. Life sciences, 68(18), 2151–2158. https://doi.org/10.1016/s0024-3205(01)01023-2
- 17. Ng, T. B., & Wang, H. X. (2004). Flammin and velin: new ribosome inactivating polypeptides from the mushroom Flammulina velutipes. Peptides, 25(6), 929–933. https://doi.org/10.1016/j.peptides.2004.03.007
- 18. Ng, T. B. (2006). Fungal ribosome inactivating proteins. Handbook of Biologically Active Peptides, 145–149. https://doi.org/10.1016/B978-012369442-3/50025-8
- 19. Ng, T. B., Ngai, P. H., & Xia, L. (2006). An agglutinin with mitogenic and antiproliferative activities from the mushroom Flammulina velutipes. Mycologia, 98(2), 167–171. https://doi.org/10.3852/mycologia.98.2.167
- 20. Raymond, J. A., & Janech, M. G. (2009). Ice-binding proteins from enoki and shiitake mushrooms. Cryobiology, 58(2), 151–156. https://doi.org/10.1016/j.cryobiol.2008.11.009
- 21. Tadjibaeva, G., Sabirov, R., & Tomita, T. (2000). Flammutoxin, a cytolysin from the edible mushroom Flammulina velutipes, forms two different types of voltage-gated channels in lipid bilayer membranes. Biochimica et biophysica acta, 1467(2), 431–443. https://doi.org/10.1016/s0005-2736(00)00240-6
- 22. Salem, N., Jr, Pawlosky, R., Wegher, B., & Hibbeln, J. (1999). In vivo conversion of linoleic acid to arachidonic acid in human adults. Prostaglandins, leukotrienes, and essential fatty acids, 60(5-6), 407–410. https://doi.org/10.1016/s0952-3278(99)80021-0
- 23. Yi, C., Zhong, H., Tong, S., Cao, X., Firempong, C. K., Liu, H., Fu, M., Yang, Y., Feng, Y., Zhang, H., Xu, X., & Yu, J. (2012). Enhanced oral bioavailability of a sterol-loaded microemulsion formulation of Flammulina velutipes, a potential antitumor drug. International journal of nanomedicine, 7, 5067–5078. https://doi.org/10.2147/IJN.S34612
- 24. Yi, C., Fu, M., Cao, X., Tong, S., Zheng, Q., Firempong, C. K., Jiang, X., Xu, X., & Yu, J. (2013). Enhanced oral bioavailability and tissue distribution of a new potential anticancer agent, Flammulina velutipes sterols, through liposomal encapsulation. Journal of agricultural and food chemistry, 61(25), 5961–5971. https://doi.org/10.1021/jf3055278
- 25. Wang, H., Khor, T. O., Shu, L., Su, Z. Y., Fuentes, F., Lee, J. H., & Kong, A. N. (2012). Plants vs. cancer: a review on natural phytochemicals in preventing and treating cancers and their druggability. Anti-cancer agents in medicinal chemistry, 12(10), 1281–1305. https://doi.org/10.2174/187152012803833026
- 26. Wang, Y., Bao, L., Yang, X., Li, L., Li, S., Gao, H., Yao, X. S., Wen, H., & Liu, H. W. (2012). Bioactive sesquiterpenoids from the solid culture of the edible mushroom Flammulina velutipes growing on cooked rice. Food chemistry, 132(3), 1346–1353. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2011.11.117
- 27. Chen, S.-Y., Ho, K.-J., Hsieh, Y.-J., Wang, L.-T., & Mau, J.-L. (2012). Contents of lovastatin, γ-aminobutyric acid and ergothioneine in mushroom fruiting bodies and mycelia. LWT – Food Science and Technology, 47(2), 274–278. https://doi.org/10.1016/j.lwt.2012.01.019
- 28. Smiderle, F. R., Carbonero, E. R., Sassaki, G. L., Gorin, P. A. J., & Iacomini, M. (2008). Characterization of a heterogalactan: Some nutritional values of the edible mushroom Flammulina velutipes. Food Chemistry, 108(1), 329–333. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2007.10.029
- 29. Kim, M.-Y., Chung, I.-M., Lee, S.-J., Ahn, J.-K., Kim, E.-H., Kim, M.-J., Kim, S.-L., Moon, H.-I., Ro, H.-M., Kang, E.-Y., Seo, S.-H., & Song, H.-K. (2009). Comparison of free amino acid, carbohydrates concentrations in Korean edible and medicinal mushrooms. Food Chemistry, 113(2), 386–393. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2008.07.045
- 30. Beluhan, S., & Ranogajec, A. (2011). Chemical composition and non-volatile components of Croatian wild edible mushrooms. Food Chemistry, 124(3), 1076–1082. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2010.07.081
- 31. Breene W. M. (1990). Nutritional and Medicinal Value of Specialty Mushrooms. Journal of food protection, 53(10), 883–894. https://doi.org/10.4315/0362-028X-53.10.883
- 32. Pereira, E., Barros, L., Martins, A., & Ferreira, I. C. F. R. (2012). Towards chemical and nutritional inventory of Portuguese wild edible mushrooms in different habitats. Food Chemistry, 130(2), 394–403. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2011.07.057
- 33. Fukushima, M., Ohashi, T., Fujiwara, Y., Sonoyama, K., & Nakano, M. (2001). Cholesterol-lowering effects of maitake (Grifola frondosa) fiber, shiitake (Lentinus edodes) fiber, and enokitake (Flammulina velutipes) fiber in rats. Experimental biology and medicine (Maywood, N.J.), 226(8), 758–765. https://doi.org/10.1177/153537020222600808
- 34. Yang, W., Fang, Y., Liang, J., & Hu, Q. (2011). Optimization of ultrasonic extraction of Flammulina velutipes polysaccharides and evaluation of its acetylcholinesterase inhibitory activity. Food Research International, 44(5), 1269–1275. https://doi.org/10.1016/j.foodres.2010.11.027
- 35. Gunawardena, D., Bennett, L., Shanmugam, K., King, K., Williams, R., Zabaras, D., Head, R., Ooi, L., Gyengesi, E., & Münch, G. (2014). Anti-inflammatory effects of five commercially available mushroom species determined in lipopolysaccharide and interferon-γ activated murine macrophages. Food chemistry, 148, 92–96. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2013.10.015
- 36. Kang, H. W. (2012). Antioxidant and anti-inflammatory effect of extracts from Flammulina velutipes (Curtis) Singer. Journal of the Korean Society of Food Science and Nutrition, 41(8), 1072–1078. https://www.dbpia.co.kr/journal/articleDetail?nodeId=NODE01930280&language=ko_KR&hasTopBanner=true
- 37. Hsieh, K. Y., Hsu, C. I., Lin, J. Y., Tsai, C. C., & Lin, R. H. (2003). Oral administration of an edible-mushroom-derived protein inhibits the development of food-allergic reactions in mice. Clinical and experimental allergy : journal of the British Society for Allergy and Clinical Immunology, 33(11), 1595–1602. https://doi.org/10.1046/j.1365-2222.2003.01790.x
- 38. Wang, P. H., Hsu, C. I., Tang, S. C., Huang, Y. L., Lin, J. Y., & Ko, J. L. (2004). Fungal immunomodulatory protein from Flammulina velutipes induces interferon-gamma production through p38 mitogen-activated protein kinase signaling pathway. Journal of agricultural and food chemistry, 52(9), 2721–2725. https://doi.org/10.1021/jf034556s
- 39. Ou, C. C., Hsiao, Y. M., Wu, W. J., Tasy, G. J., Ko, J. L., & Lin, M. Y. (2009). FIP-fve stimulates interferon-gamma production via modulation of calcium release and PKC-alpha activation. Journal of agricultural and food chemistry, 57(22), 11008–11013. https://doi.org/10.1021/jf902725s
- 40. Hsieh, C. W., Lan, J. L., Meng, Q., Cheng, Y. W., Huang, H. M., & Tsai, J. J. (2007). Eosinophil apoptosis induced by fungal immunomodulatory peptide-fve via reducing IL-5alpha receptor. Journal of the Formosan Medical Association = Taiwan yi zhi, 106(1), 36–43. https://doi.org/10.1016/S0929-6646(09)60214-X
- 41. Wang, H., & Ng, T. B. (2001). Isolation and characterization of velutin, a novel low-molecular-weight ribosome-inactivating protein from winter mushroom (Flammulina velutipes) fruiting bodies. Life sciences, 68(18), 2151–2158. https://doi.org/10.1016/s0024-3205(01)01023-2
- 42. Ng, T. B., & Wang, H. X. (2004). Flammin and velin: new ribosome inactivating polypeptides from the mushroom Flammulina velutipes. Peptides, 25(6), 929–933. https://doi.org/10.1016/j.peptides.2004.03.007
- 43. Wang, H. X., & Ng, T. B. (2000). Flammulin: a novel ribosome-inactivating protein from fruiting bodies of the winter mushroom Flammulina velutipes. Biochemistry and cell biology = Biochimie et biologie cellulaire, 78(6), 699–702. https://doi.org/10.1139/o00-087
- 44. Chu, P. Y., Sun, H. L., Ko, J. L., Ku, M. S., Lin, L. J., Lee, Y. T., Liao, P. F., Pan, H. H., Lu, H. L., & Lue, K. H. (2017). Oral fungal immunomodulatory protein-Flammulina velutipes has influence on pulmonary inflammatory process and potential treatment for allergic airway disease: A mouse model. Journal of microbiology, immunology, and infection = Wei mian yu gan ran za zhi, 50(3), 297–306. https://doi.org/10.1016/j.jmii.2015.07.013
- 45. Kruk, J., & Duchnik, E. (2014). Oxidative stress and skin diseases: possible role of physical activity. Asian Pacific journal of cancer prevention : APJCP, 15(2), 561–568. https://doi.org/10.7314/apjcp.2014.15.2.561
- 46. Cheng, C.-L., Wang, Z.-Y., Cheng, L., Zhao, H.-T., Yang, X., Liu, J.-R., Cui, M.-L., & Wang, R.-C. (2012). In vitro antioxidant activities of water-soluble nucleotide-extract from edible fungi. Food Science and Technology Research, 18(3), 405–412. https://doi.org/10.3136/fstr.18.405
- 47. Nagae, M., Isa, A., Ishikawa, S., Muta, S., & Shimizu, K. (2023). Effect of Oral Intake of Flammulina velutipes (Enokitake) on Skin Condition in Healthy Adult Women: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study on Mental and Physical Health. Cosmetics, 10(2), 57. https://doi.org/10.3390/cosmetics10020057
- 48. Encarnacion, A. B., Fagutao, F., Hirono, I., Ushio, H., & Ohshima, T. (2010). Effects of ergothioneine from mushrooms (Flammulina velutipes) on melanosis and lipid oxidation of kuruma shrimp (Marsupenaeus japonicus). Journal of agricultural and food chemistry, 58(4), 2577–2585. https://doi.org/10.1021/jf903944y
- 49. Encarnacion, A. B., Fagutao, F., Hirayama, J., Terayama, M., Hirono, I., & Ohshima, T. (2011). Edible mushroom (Flammulina velutipes) extract inhibits melanosis in Kuruma shrimp (Marsupenaeus japonicus). Journal of food science, 76(1), C52–C58. https://doi.org/10.1111/j.1750-3841.2010.01890.x
- 50. Encarnacion, A. B., Fagutao, F., Shozen, K.-i., Hirono, I., & Ohshima, T. (2011). Biochemical intervention of ergothioneine-rich edible mushroom (Flammulina velutipes) extract inhibits melanosis in crab (Chionoecetes japonicus). Food Chemistry, 127(4), 1594–1599. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2011.02.023
- 51. Encarnacion, A. B., Fagutao, F., Jintasataporn, O., Worawattanamateekul, W., Hirono, I., & Ohshima, T. (2012). Application of ergothioneine-rich extract from an edible mushroom Flammulina velutipes for melanosis prevention in shrimp, Penaeus monodon and Litopenaeus vannamei. Food Research International, 45(1), 232–237. https://doi.org/10.1016/j.foodres.2011.10.030
- 52. Bao, H. N., Osako, K., & Ohshima, T. (2010). Value-added use of mushroom ergothioneine as a colour stabilizer in processed fish meats. Journal of the science of food and agriculture, 90(10), 1634–1641. https://doi.org/10.1002/jsfa.3992
- 53. Wang, R., Ma, P., Li, C., Wang, Y., Wu, F., Jin, Y., Zhang, Y., Zhao, R., Gao, J., & Zhang, C. (2019). Combining transcriptomics and metabolomics to reveal the underlying molecular mechanism of ergosterol biosynthesis during the fruiting process of Flammulina velutipes. BMC Genomics, 20, 999. https://doi.org/10.1186/s12864-019-6370-1
- 54. Yi, C., Sun, C., Tong, S., Cao, X., Feng, Y., Firempong, C. K., Jiang, X., Xu, X., & Yu, J. (2013). Cytotoxic effect of novel Flammulina velutipes sterols and its oral bioavailability via mixed micellar nanoformulation. International journal of pharmaceutics, 448(1), 44–50. https://doi.org/10.1016/j.ijpharm.2013.03.020
- 55. Yi, C., Fu, M., Cao, X., Tong, S., Zheng, Q., Firempong, C. K., Jiang, X., Xu, X., & Yu, J. (2013). Enhanced oral bioavailability and tissue distribution of a new potential anticancer agent, Flammulina velutipes sterols, through liposomal encapsulation. Journal of agricultural and food chemistry, 61(25), 5961–5971. https://doi.org/10.1021/jf3055278
- 56. Chang, H. H., Hsieh, K. Y., Yeh, C. H., Tu, Y. P., & Sheu, F. (2010). Oral administration of an Enoki mushroom protein FVE activates innate and adaptive immunity and induces anti-tumor activity against murine hepatocellular carcinoma. International immunopharmacology, 10(2), 239–246. https://doi.org/10.1016/j.intimp.2009.10.017
- 57. Jiang, S. M., Xiao, Z. M., & Xu, Z. H. (1999). Inhibitory activity of polysaccharide extracts from three kinds of edible fungi on proliferation of human hepatoma SMMC-7721 cell and mouse implanted S180 tumor. World journal of gastroenterology, 5(5), 404–407. https://doi.org/10.3748/wjg.v5.i5.404
- 58. Chang, Y. C., Hsiao, Y. M., Wu, M. F., Ou, C. C., Lin, Y. W., Lue, K. H., & Ko, J. L. (2013). Interruption of lung cancer cell migration and proliferation by fungal immunomodulatory protein FIP-fve from Flammulina velutipes. Journal of agricultural and food chemistry, 61(49), 12044–12052. https://doi.org/10.1021/jf4030272
- 59. Ou, C.-C., Hsiao, Y.-M., Hou, T.-Y., Wu, M.-F., & Ko, J.-L. (2015). Fungal immunomodulatory proteins alleviate docetaxel-induced adverse effects. Journal of Functional Foods, 19(Part A), 451–463. https://doi.org/10.1016/j.jff.2015.09.042
- 60. Gu, Y. H., & Leonard, J. (2006). In vitro effects on proliferation, apoptosis and colony inhibition in ER-dependent and ER-independent human breast cancer cells by selected mushroom species. Oncology reports, 15(2), 417–423. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16391863/
