LSD, Cannabis, and Spiritual Sarcaments in Underground America / LSD, κάνναβη και πνευματικοί μυστήριοι στην underground Αμερική
by
Mike Marinacci
Πρόλογος J. Christian Greer, Ph.D.
Τις τελευταίες επτά δεκαετίες, εκατοντάδες ψυχεδελικές αιρέσεις έχουν αναδιαμορφώσει συλλογικά το πολιτιστικό τοπίο της Αμερικής. Αν και αυτές οι αδελφότητες έχουν λάβει μια ποικιλία θεσμικών μορφών, που κυμαίνονται από τις κομμούνες πίσω στη χώρα έως τις ελευθεριακές συλλογικότητες hacking, όλες προανήγγειλαν την επέκταση της ψυχεδελικής συνείδησης ως το κλειδί για τη σωτηρία της ανθρωπότητας. Σήμερα, η επιμονή τους στην πνευματική αξία των ψυχεδελικών επιτυγχάνει την επικρατούσα αποδοχή στις επιστημονικές κοινότητες και στο γενικό πνευματικό ρεύμα. Η πρόσφατη επιστροφή των ψυχεδελικών εγείρει ένα προφανές ερώτημα: Γιατί κανείς δεν έχει γράψει την ιστορία αυτών των ομάδων; Το γεγονός ότι το τρέχον κύμα ενθουσιασμού ονομάζεται “Psychedelic Renaissance” (Ψυχεδελική Αναγέννηση) προσφέρει μια σημαντική ένδειξη.
Ετυμολογικά η λέξη renaissance σημαίνει “αναγέννηση”. Επομένως, ο όρος Ψυχεδελική Αναγέννηση υπονοεί μια “επιστροφή στη ζωή”. Ενώ οι ψυχεδελικοί θρησκευόμενοι αντιμετώπισαν περισσότερο από μισό αιώνα δίωξης και καταδίκης σε κάθε επίπεδο της κυβέρνησης των ΗΠΑ, ο αριθμός τους φαίνεται να αυξάνεται σταθερά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Κατά συνέπεια, πώς μπορεί κάτι που δεν πέθανε ποτέ να ξαναγεννηθεί; Η ιδέα μιας Ψυχεδελικής Αναγέννησης ενισχύει τον πόλεμο κατά των ναρκωτικών της εξαιρετικά ισχυρής πολιτικής του πνευματικού αποκλεισμού που έχει εξαλείψει τη σημασία του σύγχρονες ψυχεδελικές θρησκείες.
Ο Πόλεμος κατά των Ναρκωτικών δεν ήταν μόνο μια στρατιωτικοποιημένη αστυνομία και προκαταρκτική δικαιοσύνη με προδιάθεση να φυλακίζει δυσανάλογα έγχρωμους για εγκλήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά. Ήταν επίσης μια προπαγανδιστική εκστρατεία που επινοήθηκε για τη διαχείριση της αντίληψης των ψυχεδελικών μέσω προγραμμάτων μετά το σχολείο, λαϊκής ψυχαγωγίας και ιατρικών ενώσεων. Επιπλέον, αυτή η εγχώρια κυβερνητική εκστρατεία απέτρεψε τους μελετητές από την έρευνα υλικού σχετικού με τα ψυχεδελικά και οι περισσότερες έρευνες που εμφανίστηκαν έτειναν να παρουσιάζουν τα φάρμακα που διευρύνουν το μυαλό, καθώς και τους ανθρώπους που τα χρησιμοποιούσαν, με αρνητικό πρίσμα. Μέχρι πολύ πρόσφατα, οι μελετητές δεν τολμούσαν να δημοσιεύσουν έρευνα με ουδέτερη αξία από φόβο μήπως η εργασία τους ερμηνευθεί ως απολογητική.
Εισαγωγή: Mike Marinacci’s Psychedelic Cults and Outlaw Churches.
Το βιβλίο που κρατάς αυτή τη στιγμή προσφέρει μια επισκόπηση των ψυχεδελικών θρησκειών που κατοικούν στη σύγχρονη ιστορία της Βόρειας Αμερικής. Είναι το πρώτο του είδους του, και μαζί με το ότι είναι ένα εξαιρετικά ευχάριστο ανάγνωσμα, προορίζεται να γίνει ένα πρότυπο έργο αναφοράς για τη σύγχρονη ψυχεδελική κουλτούρα. Θα πρέπει να είναι αυτονόητο ότι ο συγγραφέας δεν θα μπορούσε να εξηγήσει κάθε ψυχεδελική θρησκεία που διαμορφώθηκε στη μεταπολεμική εποχή, και σίγουρα δεν είναι πρόθεση μου να συμπληρώσω τα κενά εδώ. Αντίθετα, το υπόλοιπο αυτού του προλόγου θα επεξεργαστεί τις προκαταλήψεις που έχει κωδικοποιήσει ο Πόλεμος κατά των Ναρκωτικών στην κατανόηση μας για τις ψυχεδελικές θρησκείες. Για να είμαι πιο ακριβής, θα απαριθμήσω τους τρόπους με τους οποίους οι παροιμιώδεις “doors of perception” (πόρτες της αντίληψης) του Huxley παραμένουν κλειστές σε σχέση με το θέμα της ψυχεδελικής θρησκείας.
Από τη δεκαετία του ‘50 και μετά, η χρήση ψυχεδελικών σε επίπεδο δρόμου άλλαξε βαθιά την παραγωγή μουσικής, λογοτεχνίας, τέχνης, δημοσιογραφίας, μόδας, κινηματογράφου, ακτιβισμού, ιατρικής, ακαδημαϊκής έρευνας, ολιστικών θεραπειών, τεχνολογικής καινοτομίας και θρησκευτικής πρακτικής στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι μελετητές δεν έχουν ξεκάθαρη άποψη για τις περίπλοκες εμπλοκές μεταξύ των ουσιών που διευρύνουν τη συνείδηση και της αμερικανικής κοινωνίας ως αποτέλεσμα της έλλειψης σοβαρής έρευνας για τις ψυχεδελικές θρησκείες. Αντίθετα, η ίδια ιστορία έχει ειπωθεί ξανά και ξανά. Μέχρι σήμερα, η έρευνα για την ψυχεδελική κουλτούρα έχει επικεντρωθεί σχεδόν αποκλειστικά στους μεγαλύτερους από τη ζωή ήρωες της, κυρίως τους Aldous Huxley, Timothy Leary, Richard Alpert (“Ram Dass”), Allen Ginsberg και Ken Kesey. Αυτή η “κύρια αφήγηση” της ψυχεδελικής κουλτούρας είναι εξαιρετικά λανθασμένη για διάφορους λόγους. Όπως δείχνει η προαναφερθείσα λιτανεία, η κύρια αφήγηση σκιαγραφεί μόνο τη μισή εικόνα, ή ακόμα λιγότερο από τη μισή, λαμβάνοντας υπόψη την παράλειψη των γυναικών. Εάν οι μελετητές πρόκειται να εξηγήσουν πώς τα ψυχεδελικά έγιναν μια δυναμική κοινωνική δύναμη στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία, πρέπει να λογοδοτήσουν για τη συμβολή των γυναικών, των αυτόχθονων κοινοτήτων και των έγχρωμων ανθρώπων.
Το να προβληματίζεις την κύρια αφήγηση σημαίνει επίσης να στραφείς από την ιστορία των μεγάλων ανδρών σε μια ιστορία δικτύων, κοινοτήτων. Η προσέγγιση της ψυχεδελικής πνευματικότητας ως η ιστορία των ατόμων και των ασυνήθιστων εμπειριών τους παραμελεί τη θεμελιώδη αλήθεια ότι τα ισχυρά ψυχεδελικά δημιουργούν μοναδικά κοινωνικές συλλογικότητες. Χάρη στη δύναμη τους να διαλύουν τα μεμονωμένα εγώ, τα ψυχεδελικά όπως το διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος (lysergic acid diethylamide, LSD) δημιουργούν διαπροσωπικές ταυτότητες. Είπαμε πιο ξεκάθαρα, η ιστορία της ψυχεδελικής κουλτούρας είναι μια ιστορία “ομαδικών μυαλών” ή κοινών συνειδήσεων. Υπό αυτό το πρίσμα, η σημασία των Psychedelic Cults (ψυχεδελικών αιρέσεων) είναι αυτονόητη.
Επιπλέον, αφηγούμενος την ιστορία θρησκευτικών συλλογικοτήτων αντί για μεμονωμένα άτομα, ο συγγραφέας ανατρέπει τρεις από τις προφανώς ψευδείς πεποιθήσεις που αποτελούν τη βάση της κύριας αφήγησης της ψυχεδελικής κουλτούρας. Πρώτον, το κίνημα των ψυχεδελικών θρησκειών δεν εξαφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του εξήντα, αλλά συνέχισε να μεγαλώνει μέχρι σήμερα. Η σημασία αυτού του σημείου δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί, και θα επανέλθω σε αυτό σύντομα. Δεύτερον, η ψυχεδελική κουλτούρα δεν γεννήθηκε από το “χάσμα των γενεών” ανάμεσα στους ιδεαλιστές νέους και ένα γερασμένο κατεστημένο. Αντίθετα, άνθρωποι όλων των ηλικιών έχουν οδηγήσει το φορτίο στο υπερδιάστημα. Τρίτον, η ιστορία της κουλτούρας των ουσιών δεν μπορεί να περιοριστεί σε μια ιστορία δύο πόλεων, του Σαν Φρανσίσκο και της Νέας Υόρκης. Ψυχεδελικοί θύλακες σχηματίστηκαν σε αγροτικές κοινότητες, προάστια και μητροπόλεις σε όλες τις ΗΠΑ. Με την επανασύνδεση των ανθρώπων, των τόπων και της ζωτικότητας της κουλτούρας των ουσιών, αυτό το βιβλίο παρουσιάζει την ψυχεδελική εμπειρία ως αναπόσπαστο μέρος της θρησκευτικής φαντασίας της Βόρειας Αμερικής, αντί για μια παράξενα πολύχρωμη και εφήμερη παράθεση.
Η δημιουργία μιας νέας αφήγησης της σύγχρονης ψυχεδελικής θρησκείας συνεπάγεται μια διαδικασία αποσυναρμολόγησης και επανασυναρμολόγησης των όρων που χρησιμοποιούμε για να πούμε την ιστορία. Ορισμένοι όροι αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής εδώ. Εκτός από ανιστορικός, ο όρος αντικουλτούρα είναι ιδιαίτερα προβληματικός γιατί ομογενοποιεί τους διαφορετικά πολιτικά, πνευματικά και καλλιτεχνικά ομαδικά μυαλά που σχηματίστηκαν ως αποτέλεσμα της ψυχεδελικής εμπειρίας. Δημοφιλές ως αποτέλεσμα του βιβλίου του Theodore Roszak το 1969, “The Making of a Counter Culture”, η έννοια της αντικουλτούρας είχε, και έχει, σκοπό να εξοστρακίσει την ψυχεδελική πνευματικότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο όρος εισήχθη στη δημοφιλή συζήτηση μόλις ένα χρόνο αφότου ο Πρόεδρος Lyndon B. Johnson δημιούργησε το Bureau of Narcotics and Dangerous Drugs, μια συγχώνευση του Bureau of Drug Control του FDA και του US Treasury’s Bureau of Narcotics το 1968. Αυτό το ξεπερασμένο κομμάτι της κοινωνιολογικής ορολογίας είναι ένα τεχνούργημα του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών και αξίζει να συνταξιοδοτηθεί. Στη θέση του, επινόησα τον όρο psychedelicism (ψυχεδελισμός), μια έννοια που δίνει έμφαση στο πώς οι ψυχεδελικές αιρέσεις ανήκουν σε ένα συλλογικό κίνημα, ενώ παρόλα αυτά παράγουν διακριτά δόγματα και τελετουργίες. Όπως ο Βουδισμός αποτελείται από διάφορες αιρέσεις, συμπεριλαμβανομένων των Theravada, Mahayana και Vajrayana, έτσι και ο ψυχεδελισμός σχηματίζεται από τις αιρέσεις που απαριθμεί ο συγγραφέας.
Αυτό το βιβλίο προσφέρει στους αναγνώστες μια πειστική επισκόπηση των θρησκειών που έχουν εμψυχώσει το ψυχεδελικό κίνημα. Οι περισσότερες από αυτές τις θρησκευτικές αδελφότητες έχουν λάβει ελάχιστη, ή σε πολλές περιπτώσεις, καθόλου προσοχή από μελετητές ή δημοσιογράφους. Ωστόσο, εδώ, το βιβλίο “Psychedelic Cults”, δεν είναι απλώς ένα ιστορικό λεξικό των εκκλησιών ουσιών. Αυτή η σχολαστικά ερευνημένη αφήγηση θέτει τα θεμέλια για μια νέα κατανόηση της ψυχεδελικής κουλτούρας καθώς τα δημογραφικά, η αισθητική και τα ήθη της μετατοπίστηκαν κατά τη διάρκεια και πέρα από τη δεκαετία του ‘60. Ενώ συνήθως σημειώνεται ότι οι ψυχεδελικές θρησκείες πέρασαν σε “υπόγεια” κατάσταση στα μέσα της δεκαετίας του ‘70, θα ήταν πιο ακριβές να δηλωθεί ότι αναδιαμόρφωσαν τον εαυτό τους ως γαλαξία υποκουλτούρων και εξειδικευμένων χώρων. Όπως δείχνουν οι μικροϊστορίες που παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο, η αρχική κορύφωση του ψυχεδελισμού δεν ήταν το 1969, αλλά μάλλον συνέπεσε με την “occult boom” (απόκρυφη έκρηξη) στα μέσα της δεκαετίας του ‘70. Το χρονοδιάγραμμα είναι σημαντικό, καθώς το “ενισχυμένο” ενδιαφέρον για τις μαγικές κοινωνίες, τον παγανισμό, την αστρολογία, τον διαλογισμό, την εσωτερική θεραπεία και τις ανατολικές φιλοσοφίες ήταν επιφανειακές αντανακλάσεις του βαθέος ρεύματος του ψυχεδελισμού που κυλούσε υπόγεια κατά την κλιμάκωση του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών. Από τους σπειροειδείς χορούς New Age και τις αρμονικές συγκλίσεις στον σατανισμό και το black metal, από τη βαθιά οικολογία στον αστικό σαμανισμό. Η παράδοση των UFO, η παραψυχολογία και η κρυπτοζωολογία, όλες αυτές οι υποκουλτούρες άνθισαν με την εισαγωγή του ψυχεδελισμού στην κυκλοφορία του αίματος της σύγχρονης Αμερικής. Όταν η ανοιχτή υπεράσπιση του ψυχεδελισμού έγινε πολύ επικίνδυνη λόγω του Πολέμου κατά των Ναρκωτικών, οι ψυχεδελιστές έστρεψαν επίσης την προσοχή τους σε δύο μεγαλύτερα μαζικά κινήματα.
Ενώ η οικολογική συνείδηση ενσωματώθηκε στην κουλτούρα του LSD της δεκαετίας του εξήντα, μόνο στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 και στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 οι ψυχεδελιστές διατύπωσαν τα δόγματα του μαχητικού περιβαλλοντισμού. Οι κορυφαίες ριζοσπαστικές οικολογικές ακτιβιστικές ομάδες των τελευταίων πέντε δεκαετιών, η Greenpeace και η Earth First!, ιδρύθηκαν και ηγήθηκαν από πολιτικοποιημένους όξινους. Ο άλλος παραπόταμος του ψυχεδελικού ενθουσιασμού διοχετεύθηκε στις εκτεταμένες μουσικές υποκουλτούρες που συνδέονται με “τζαμ συγκροτήματα” όπως οι Grateful Dead και οι Phish, που επίσης έγιναν γνωστά στις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Ανάμεσα σε αυτές τις δημόσιες πνευματικές υποκουλτούρες, το funkadelic κίνημα, με επίκεντρο το Parliament Funkadelic του George Clinton, αντιπροσώπευε την πιο ευφάνταστη ψυχεδελική σκηνή, προσελκύοντας δεκάδες χιλιάδες θαυμαστές που συλλογικά ανανέωσαν τους μαύρους και τον αγώνα τους ενάντια στις φυλετικές προκαταλήψεις στην ψυχεδελική κοσμοθεωρία. Συνολικά, ο ψυχεδελικός μουσικός θαυμαστής έχει διατηρήσει το ελεύθερο πειραματικό πνεύμα που συνδέεται με τον λεγόμενο “χίπικο” κοινοτισμό και στον εικοστό πρώτο αιώνα.
Σε αυτόν τον σύντομο πρόλογο, σκιαγράφησα τις μεγαλύτερες δυνάμεις που λειτουργούν με τον τρόπο που (παρα)κατανοούμε τη σύγχρονη ψυχεδελική θρησκεία. Η “εσωτερική ιστορία” αυτής της συναρπαστικής διάστασης της αμερικανικής θρησκευτικής εμπειρίας περιέχεται στις σελίδες που ακολουθούν. Διαβάστε παρακάτω, καθώς ο συγγραφέας έχει ανακτήσει μια χαμένη ιστορία που θα καταπλήξει, θα διασκεδάσει και θα διαφωτίσει.
Περιεχόμενα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ. ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΕΚΤΕΣ: Superstars of the Entheogenic Spiritual Underground
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ. ΜΙΚΡΕΣ ΣΕΚΤΕΣ: Οδηγός από το Α έως το Ω, από την Ambrosia στην Zide
ΣΥΝΑΨΗ. Ψυχεδελικές αιρέσεις: Από την Prehistory στην Third Millennium
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. Οι ψυχεδελικές ουσίες και οι συναφείς αιρέσεις τους
Υποσημειώσεις
Σημειώσεις τέλους
Βιβλιογραφία
Σχετικά με τον συγγραφέα
Βιβλία σχετικού ενδιαφέροντος
Ευρετήριο